Lisi o Mataupu[Natia][Fa'aali]
- 1. O le a le uiga o lau upega tafailagi?
- 2. O le a tonu le saogalemu o feso'otaiga?
- 3. I le tulaga o le saogalemu o feso'otaiga, o le a le uiga o le tulaga lamatia, vaivai, ma le taufaamatau?
- 4. O le a le a'afiaga o se osofa'iga o feso'ota'iga komepiuta?
- 5. I tulaga o lau feso'otaiga ile fale, e iai sau Wireless Access Point, ma afai o lea, e fa'afefea ona e puipuia?
- 6. O le a le mea o loʻo faʻamoemoeina e inisinia saogalemu fesoʻotaʻiga faʻamatalaga e ausia i totonu o se faʻalapotopotoga?
- 9. O a ituaiga VPN eseese, ma o afea e faʻaaogaina ai e se tasi?
- 10. O le a le mea fou o loʻo e maua i tala fou e fesoʻotaʻi ma le saogalemu? E fa'afia ona e faitauina nei tala? O fea e te maua ai tala fou e uiga i le saogalemu?
- 11. O a metotia o le faʻamaoniaina o tagata e sili ona saogalemu?
- 12. O a la'asaga e te faia e puipui ai se feso'ota'iga uaealesi?
- 13. O le fea faiga e sili ona aoga e tetee atu ai i se osofa'iga saua?
- 14. Fa'amatala le CIA.
- 15. Fa'amatala pe fa'afefea ona 'ese'ese fa'ailoga tutusa ma fa'ailoga tutusa.
- 16. O le a le mea e ese ai le sui server mai le firewall?
- 17. O le a le uiga o lau IPS?
- 18. E tusa ai ma le saogalemu o fesoʻotaʻiga, o le a le faiga e puipuia ai faʻalavelave?
- 19. Tu'u mai se fa'ata'ita'iga e tatau ona e fo'ia ai se fa'afitauli feso'otaiga.
- 20. Fa'amatala le eseesega i le va o le pulou pa'epa'e ma le pulou uliuli.
- 21. I tulaga o le saogalemu, HTTPS poʻo le SSL, o le fea e sili atu ona aoga?
- 22. E fa'apefea ona e tali atu pe a e va'ai i amioga fa'aletonu i au fa'amaumauga feso'otaiga?
- 23. Faamatala le faamoemoega o le faamasima ma faiga e aofia ai.
- 24. Fa'amatala se UTM firewall.
- 25. Aisea e le fetaui ai puipui o feso'otaiga ma se Active FTP?
- 26. O le osofaʻiga a le "Man In The Middle": faʻafefea ona e tali atu?
- 27. Na e tusia ea ni faiga fa'avae mo le puipuiga?
- 28. O le ā tonu lava le suʻesuʻega e taʻu o le tulafono?
- 29. O le a lau uiga o le Ransomware?
- 30. Fa'amatala se osofa'iga DDoS.
- 31. Spyware: O le a le mea?
- 32. Faamatala malware.
- 33. Phishing: O le a Le Mea?
- 34. O le a tonu le adware?
- 35. O le a le tali e sili ona aoga i le CSRF?
- 36. Matou te fa'amoemoe e fa'amalosia lo matou saogalemu i luga ole laiga. O a nisi o vaega e te manatu e tatau ona tatou taulai i ai?
- 37. O le a le tele o le mata'ituina o feso'otaiga e fautuaina?
- 38. O le a tonu le botnet?
- 39. Faamatala traceroute.
- 40. O fea gaioiga autu e tolu e tatau ona e faia e puipuia ai se Linux server pe afai e te galue i le tasi?
- iʻuga
I le siosiomaga pisinisi o loʻo i ai nei, o kamupani uma, tetele ma laiti, faʻalagolago i luga ole initaneti ma faʻamatalaga numera e fai pisinisi. Ina ia faʻaogaina le gafatia ole initaneti, o le faʻatupulaia o numera o pisinisi o loʻo faʻaogaina fesoʻotaʻiga mo a latou gaioiga.
O feso'ota'iga i totonu e ono a'afia i osofa'iga ma tagata ta'avale pe a amata ona fesuia'i fa'amatalaga i luga ole laiga. O le fesoʻotaʻiga ma faʻamatalaga uma i luga e tatau ona faʻamautinoa o se taunuuga, lea e matua manaʻomia.
O soliga fa'aopoopo fa'aopoopo e mafai ona i ai se a'afiaga leaga i le taua po'o le ta'uleleia o le fa'alapotopotoga fa'apea ma galuega fa'apisinisi. O le saogalemu o atina'e feso'otaiga ma fa'amaumauga a le kamupani e matua taua tele.
A'o fa'atupula'ia le lalolagi fa'akomepiuta, e fa'apea fo'i le mana'oga mo inisinia fa'akomepiuta agavaa. O nei tagata tomai faapitoa e nafa ma le fuafuaina ma le faʻatinoina o puipuiga e puipuia ai komepiuta fesoʻotaʻiga mai le ulufale fa'asolitulafono, gaoi, po'o le fa'aleagaina.
Afai e te manaʻo e galue i lenei vaega o loʻo manaʻomia, e tatau ona e sauni e tali ni fesili eseese e uiga i lou poto masani ma lou malamalama i le taimi o le faatalanoaga o galuega.
O lenei pou o le a tuʻuina atu ia te oe faʻavae i luga ole fesoʻotaʻiga saogalemu faʻatalanoaga fesili ma tali o le a fesoasoani ia te oe e tu i fafo ma maua le galuega e te manaʻo ai.
1. O le a le uiga o lau upega tafailagi?
O se feso'ota'iga o se aofa'iga o komepiuta feso'ota'i ma isi masini e fa'ataga ai fa'amaumauga e fealua'i i tua ma luma i le va. O le faagasologa lea o le tuufaatasia o mea eseese ma mafai ai ona fesootai i le va.
O le gafatia e fa'asoa fa'amaumauga o se tasi lea o mea e sili ona taua i feso'otaiga. E mafai e tagata ona fefaʻasoaaʻi faʻamatalaga ma fesoʻotaʻi le tasi i le isi i luga ole Initaneti, o se fesoʻotaʻiga tele. Fa'asoa fa'amatalaga e mafai ai ona maua fa'amatalaga vave ma sili atu ona lelei.
O le saogalemu o se tasi lea o vaega taua o le upega tafailagi. Talu ai ona e tele naua mea e mafai ona maua, o le upega tafaʻilagi o se gaioiga mataʻutia. E mafai ona leiloa uma au faʻamatalaga, mo se faʻataʻitaʻiga, pe a malepe se tasi i lau komepiuta. Atonu e te oo i ni faafitauli pe a ave e se tasi lou faasinomaga.
2. O le a tonu le saogalemu o feso'otaiga?
O le sini o le saogalemu o fesoʻotaiga, o se vaega o le cybersecurity, o le puipuia lea o faʻamatalaga, meafaigaluega, ma polokalama faʻapipiʻi e fesoʻotaʻi ma fesoʻotaʻiga a se kamupani.
Ina ia mautinoa pe o masini uma ma faʻaoga o loʻo faʻaogaina le fesoʻotaʻiga a le kamupani o ni tagata faʻaoga tatau ma e iai le faʻatagaga e maua ai faʻamaumauga, tagata tomai faʻapitoa i le faʻaogaina o fesoʻotaiga i totonu o se faʻalapotopotoga. E le gata i lea, latou te faʻamautinoa e leai ni gaioiga mai fafo e tupu i luga o fesoʻotaʻiga a le kamupani.
E le gata i lea, latou te faʻaogaina le tele o tekinolosi e faʻamaonia ai tutusa. O nisi nei o ituaiga masani o fesoʻotaʻiga saogalemu fofo e puipuia ai pisinisi mai faʻalavelave faʻafefe.
- Puipuiga puipui
- Puipuiga o ao
- Virtual tumaoti upega tafailagi
- Pulea avanoa feso'otaiga
- Su'esu'eina ma aloese mai fa'alavelave
3. I le tulaga o le saogalemu o feso'otaiga, o le a le uiga o le tulaga lamatia, vaivai, ma le taufaamatau?
O se tulaga lamatia o se mea e tupu pe a saogalemu se faiga ae le lelei le malupuipuia, faʻateleina le avanoa e lamatia ai. O se fa'aletonu po'o se malepe i lau feso'otaiga po'o meafaigaluega ua ta'ua o se fa'aletonu (fa'ata'ita'iga modems, routers, access point).
O se osofaʻiga viral o se faʻataʻitaʻiga o lamatiaga talu ai e iai le avanoa e amata ai se mea na tupu.
4. O le a le a'afiaga o se osofa'iga o feso'ota'iga komepiuta?
O lo'o taula'i e tagata ta'avale po'o tagata osofa'i feso'ota'iga komipiuta ma le fa'amoemoe e fa'atupu fa'aleagaina ai pisinisi. A soli feso'ota'iga komipiuta e se osofa'iga po'o se hack, e mulimuli mai i'uga lē mana'omia.
- Ua tipi tupe maua.
- Fa'aitiitia le tau o tagata e umia sea
- Fa'aleagaina tauleleia
- Le faamalieina o tagata faatau
- Fa'aitiitiga tau fa'ailoga
- Le maua o fa'amatalaga fa'alilolilo ma fa'atatau
5. I tulaga o lau feso'otaiga ile fale, e iai sau Wireless Access Point, ma afai o lea, e fa'afefea ona e puipuia?
E tele auala e puipuia ai se WAP, ae o le tolu sili ona taatele o le faʻaogaina o le faʻaogaina o tuatusi MAC, WPA2, ae le faʻasalalau le SSID.
O le isi lea taumafaiga a le pule e fa'atatau i le mea e taua ia te oe ta'ito'atasi ile tulaga o le saogalemu. A uma mea uma, e filifilia e tagata taʻitoʻatasi le mea sili mo i latou lava!
6. O le a le mea o loʻo faʻamoemoeina e inisinia saogalemu fesoʻotaʻiga faʻamatalaga e ausia i totonu o se faʻalapotopotoga?
O nisi nei o sini o le faʻavaeina o se polokalame saogalemu fesoʻotaʻiga i totonu o faʻalapotopotoga:
- Taofi le avanoa fa'asolitulafono i le feso'ota'iga
- Faʻamautinoa le le faalauaiteleina, faʻamaoni, ma faʻamatalaga maʻaleʻale a tagata faʻaoga fesoʻotaiga
- Puipui le fesoʻotaʻiga mai faʻamataʻu mai fafo e pei o le hacking ma taofi tagata le faʻatagaina mai le mauaina.
- Ina ia puipuia tagata faʻaoga leaga mai le gaoia o soʻo se faʻamatalaga o loʻo teuina pe o loʻo feoaʻi poʻo le fesoʻotaʻiga atoa.
- Puipui le fesoʻotaʻiga mai mea leaga ma isi ituaiga o osofaʻiga (DDoS, MITM, Eavesdropping, ma isi)
7. E te malamalama i ituaiga eseese o pa puipui ma pe fa'apefea ona fa'aogaina?
O se faiga fa'amautu masani e fa'aaogaina e inisinia feso'otaiga o le pa puipui.
Ole fesili lea e mafai e le tagata fai faatalanoaga ona fesili atu ia te oe e siaki pe o iai sou poto masani i le faʻaaogaina o firewalls i lau galuega muamua ma saili po o fea ituaiga firewall e te iloa.
Taumafai e fa'amatala ituaiga eseese o pa puipui ma pe fa'apefea ona fa'agaoioi i lau tali.
Fa'ata'ita'iga: “I la'u galuega talu ai, sa ou fa'atautaia uma mea e lua ma masini fa'apipi'i fa'apipi'i. Ou te talitonu e tofu lava sitaili ma ona lava itu lelei.
O pa puipui faʻapipiʻi masini, mo se faʻataʻitaʻiga, e mafai ona sili atu ona malupuipuia ona o lo latou tuʻufaʻatasia i totonu o le router lava ia. O puipui fa'apolokalame fa'avae, peita'i, e maua ai le fa'avasegaga faigofie. I se tulaga lautele, ou te talitonu e taua tele le faʻaogaina o le pa puipui e sili ona talafeagai mo le tulaga.
8. I tulaga o le saogalemu o feso'otaiga, o le a le mea e tu ai le AAA?
Fa'ataga, fa'amaoni, ma fa'amaumauga fa'apu'upu'u ile AAA. O le tausitusi ose faiga faapisinisi taua, e tusa lava pe o le faʻamaonia ma le faʻatagaina o poutu ia e lua o le saogalemu o fesoʻotaiga.
- O le fa'agasologa o le fa'amautinoaina o le sa'o a le tagata fa'aoga e ta'ua o le fa'amaoni. Ina ia faʻamaonia le tagata faʻaoga, latou te faia le tele o suʻega faʻamaonia.
- O le aia tatau e fa'aoga ai feso'otaiga a se kamupani ua tu'uina atu i se tagata po'o se mea. O se vaega o feso'otaiga a le kamupani e mafai ona maua e tagata ta'ito'atasi.
- O lo'o fa'amatalaina e le Accounting se vaega o tekonolosi e fesoasoani i se kamupani e tu'ufa'atasia fa'amaumauga pe fa'afefea ona fa'aogaina ana feso'otaiga. Ma le mea mulimuli, o le AAA o se faʻavae mo le mataʻituina o gaioiga o fesoʻotaiga, tagata, ma faiga i pisinisi.
9. O a ituaiga VPN eseese, ma o afea e faʻaaogaina ai e se tasi?
O le VPN o se tekinolosi mo le saogalemu o fesoʻotaiga e mafai ai e tagata faʻaoga ona faʻafesoʻotaʻi saogalemu i fesoʻotaʻiga tumaoti. O lou malamalama i ituaiga VPN eseese ma a latou talosaga i fale faigaluega e mafai ona iloiloina e le tagata fai faatalanoaga e ala i le fesili atu ia te oe i lenei fesili.
Le tele o ituaiga VPN e mafai ona e lisiina i lau tali, faʻatasi ai ma se faʻamatalaga o taimi e sili ona aoga ai ituaiga taʻitasi.
Mo se faʻataʻitaʻiga: E lua ituaiga o VPN: site-to-site ma client-to-site. VPNs Site-to-site e mafai ai e pisinisi ona faʻafesoʻotaʻi a latou fesoʻotaʻiga atoa i le fesoʻotaʻiga a se isi pisinisi.
E aoga lenei mea mo kamupani e tele nofoaga poʻo ofisa. VPNs Client-to-site e mafai ai e tagata faigaluega ona faʻafesoʻotaʻi i punaoa i luga o se fesoʻotaʻiga mamao mai soʻo se nofoaga.
Mo se faʻataʻitaʻiga, afai o loʻo ou faigaluega mamao ma ou te manaʻo e maua le 'auʻaunaga a laʻu kamupani, e mafai ona ou faia e ala i le faʻaogaina o le VPN-to-site VPN.
10. O le a le mea fou o loʻo e maua i tala fou e fesoʻotaʻi ma le saogalemu? E fa'afia ona e faitauina nei tala? O fea e te maua ai tala fou e uiga i le saogalemu?
O tagata ta'avale ma soliga o fa'amaumauga na faia fa'aulutala masani i nai tausaga ua tuana'i, ma o fa'afitauli tau feso'ota'iga o feso'ota'iga o se autu vevela i le taimi nei. O le a lou iloa lelei e uiga i tala fou o le saogalemu ma mea e tutupu o le a avea ma se mea e fia iloa e le kamupanī.
O au filifiliga sili mo tala fou o Twitter, Reddit, ma Team Cymru. Ae ui i lea, ia fa'aeteete e fa'amaonia le moni o fa'apogai.
11. O a metotia o le faʻamaoniaina o tagata e sili ona saogalemu?
O se tasi o fesili masani faʻatalanoaga saogalemu fesoʻotaʻiga o le tasi lea. E mafai ona e tali atu i lenei fesili e ala i le taʻu atu o auala sili ona malupuipuia o le faʻamaoniaina o tagata e aofia ai biometrics, faʻailoga, ma upu faʻamaonia.
E le gata i lea, o le faʻamaoniga a le tagata faʻaoga e faigofie ma vave faʻafetai i faʻamaoniga e lua. E saogalemu foi le siakiina o faʻamatalaga patino a le tagata faʻaoga.
12. O a la'asaga e te faia e puipui ai se feso'ota'iga uaealesi?
E mafai e le tagata fa'atalanoaina ona fesili atu pe fa'afefea ona e puipuia feso'ota'iga uaealesi ona ose auala masani e feso'ota'i ai masini.
Tu'u mai ni fa'ata'ita'iga o le puipuiga o lo'o e fa'aogaina e puipui ai feso'ota'iga uaealesi mai fa'alavelave i fafo ma taumafaiga tau fa'atama'i.
Fa'ata'ita'iga: Talu ai o feso'ota'iga uaealesi e leai ni tuaoi fa'aletino o lo'o iai feso'ota'iga uaea, e ono a'afia ai. Ou te amata i le faʻaogaina o faʻamatalaga i luga o nofoaga taʻitasi uaealesi e puipuia ai faʻamatalaga mai le faʻalavelaveina aʻo lafoina i le va o masini.
Ina ia puipuia tagata e le manaʻomia mai le faʻaogaina o le fesoʻotaʻiga, na ou faʻapipiʻiina ai firewalls. Mulimuli ae leai se mea itiiti, ou te tuʻuina i totonu o le faʻaogaina o faiga e mataʻituina ai feoaiga ma vaʻai soʻo se amio uiga ese.
13. O le fea faiga e sili ona aoga e tetee atu ai i se osofa'iga saua?
E tolu laasaga autu e mafai ona e faia e puipuia ai oe lava mai se osofaʻiga faʻamalosi saua. Ole loka ole tala ole laasaga muamua. Seiloga e filifili le pule e toe tatala le teugatupe, e taofia i fafo tala e soli ai.
O lo'o soso'o atu le puipuiga fa'atuai fa'asolosolo. I lenei tulaga, o le tala e lokaina pe a maeʻa se numera o le le manuia o taumafaiga e saini mo se numera o aso.
Ole su'ega tali lu'i, ole la'asaga mulimuli lea, e taofia ai tu'uina atu otometi faia ile fa'aogaina ole tekonolosi a le itulau e saini ai.
14. Fa'amatala le CIA.
O le CIA o se fa'apuupuuga o lona uiga o le Confidentiality, Integrity, and Availability. O se faiga faʻavae faʻalapotopotoga mo le saogalemu o faʻamatalaga e tatau ona faʻavae i luga o le CIA faʻataʻitaʻiga.
- E toetoe lava tutusa le faalilolilo ma le le faalauaiteleina. Ina ia faʻaitiitia osofaʻiga ma puipuia faʻamatalaga maʻaleʻale mai le oʻo atu i lima sese, e tatau i fesoʻotaʻiga komepiuta ona tausia le le faalauaiteleina.
- O le fa'atumauina o le fa'amaoni o fa'amaumauga i lona olaga atoa o lona uiga o le tausisia pea, sa'o, ma fa'atuatuaina. O le iloaina o fa'amatalaga e faigofie a'o feoa'i ma faia ni puipuiga e fa'amautinoa ai e le mafai ona suia e ni vaega e le'i fa'atagaina, ma lamatia ai le le faalauaiteleina, e mana'omia uma.
- A maua se feso'ota'iga, o ana atina'e fa'aletino uma, polokalama faakomepiuta, ma puna'oa e mafai ona maua e tagata fa'atagaina. O le fa'atumauina o se faiga fa'atino atoatoa e aunoa ma ni fete'ena'iga polokalame ma le fa'atinoina vave o le toe fa'aleleia o auala ia e lua e fa'amautinoa ai le avanoa. E mana'omia fo'i le avanoa e tausia lelei ai meafaigaluega uma.
15. Fa'amatala pe fa'afefea ona 'ese'ese fa'ailoga tutusa ma fa'ailoga tutusa.
Asymmetric encryption e faʻaogaina ai ki maʻoti mo le faʻailoga ma le decryption, aʻo faʻamaufaʻailoga tutusa e faʻaaogaina le ki tutusa mo gaioiga uma e lua..
Mo mafuaaga manino, e sili atu le vave, ae o loʻo i ai se tulaga lamatia o loʻo aʻafia i le fesiitaiga o le ki e ala i se auala e le faʻamaonia.
16. O le a le mea e ese ai le sui server mai le firewall?
O le a fa'ata'ita'iina au tagata tomai faapitoa mo le puipuiga o feso'otaiga i lenei fesili. E mafai fo'i e le tagata fai fa'atalanoaga ona su'esu'e pe fa'apefea ona e fa'aogaina lena fa'amatalaga i tulaga fa'atino.
E lua fa'amatalaga tulaga ese ma se fa'ata'ita'iga o mea ta'itasi e tatau ona aofia i lau tali.
Mo se faʻataʻitaʻiga, mafaufau i mea nei: "O se sui sui e avea o se vaeluaga mo tagata faʻatau ma sapalai, e mafai ai e tagata faʻaoga ona maua faʻamatalaga i luga o isi komepiuta e ala i ai.
O le firewall o se faiga ua fausia e puipuia ai mai le le mana'omia o avanoa i se komepiuta mai le lalolagi i fafo. E fa'ataunu'uina lenei mea e ala i le fa'amamaina o femalagaiga ulufale mai ma fafo e tusa ai ma le fa'atonuga fa'apitoa.
17. O le a le uiga o lau IPS?
O le IPS o se faiga mo le puipuia o le taufaamataʻu e suʻesuʻeina soʻo se fesoʻotaʻiga faʻamaumauga e suʻe ma taofi amioga leaga faʻapea foʻi ma le vaʻaia o fesoʻotaʻiga vaivai. Talu ai e mafai ona faʻatulagaina e iloagofie ai faʻamataʻu fesoʻotaʻiga eseese ma malamalama i vaivaiga o fesoʻotaiga, e aoga le IPS.
E masani ona fa'apipi'i le IPS ile pito pito i fafo ole feso'ota'iga. E tele ituaiga eseese o IPS; o nisi o auala e taofi ai faʻalavelave e aofia ai saini-faʻavae, anomaly-faʻavae, protocol-faʻavae, ma faiga faʻavae IPS.
18. E tusa ai ma le saogalemu o fesoʻotaʻiga, o le a le faiga e puipuia ai faʻalavelave?
O se faiga e puipuia ai fa'alavelave (IPS) o se mea faigaluega po'o se mea faigaluega fa'akomepiuta feso'otaiga fa'akomepiuta e su'esu'e ai se feso'ota'iga mo gaioiga fa'asolitulafono ma poloka, poloka, pe pa'u pe a tupu fa'aopoopo i le lipotia.
Pe a fa'atusatusa i se faiga e puipuia ai fa'alavelave, o le IDS e sili atu ona fa'apitoa aua e na'o le fa'ailoaina o gaioiga leaga e aunoa ma le faia o se isi gaioiga (IPS).
O se faiga e puipuia ai fa'alavelave (IPS) e mafai ona avea ma se vaega o se fa'amalama afi (NGFW) po'o se fofo fa'amata'u fa'atasi (UTM).
O se tasi o fofo sili ona lauiloa mo le saogalemu o fesoʻotaiga aua latou te mafaia ona suʻesuʻeina se maualuga maualuga o fefaʻatauaiga e aunoa ma le afaina ai o fesoʻotaʻiga.
19. Tu'u mai se fa'ata'ita'iga e tatau ona e fo'ia ai se fa'afitauli feso'otaiga.
E faʻaalu e le au inisinia le tele o taimi e foia ai faʻafitauli, o le mea lea e fiafia ai kamupani e iloa pe iai sau tomai i ai. Faamatala le faafitauli ma le fofo i lau tali.
Faataitaiga: I laʻu galuega muamua, sa tatau ona ou foia se tulaga e le mafai ai e nisi tagata ona maua ni upega tafaʻilagi patino. Na ou iloa sa i ai se tulafono o le firewall e faʻatapulaaina ai feoaiga mai nisi nofoaga pe a uma ona vaʻai i ogalaau fesoʻotaʻiga.
Ina ua uma ona aveese le tulafono, sa ou toe tofotofoina le sootaga. Na ou faia le tulafono faatonutonu fou ona e aoga.
20. Fa'amatala le eseesega i le va o le pulou pa'epa'e ma le pulou uliuli.
O tagata taʻavale e faʻaogaina le pulou uliuli ma le paʻepaʻe paʻepaʻe metotia e lua itu o le tupe e tasi. O fa'alapotopotoga uma e lua e iai le agava'a ma le agava'a e malepe i totonu o feso'ota'iga ma maua fa'amaumauga e masani ona malupuipuia.
Ae ui i lea, o pulou paʻepaʻe e galue e faʻalavelaveina manaʻoga faʻapolokiki o pulou uliuli ae o mea muamua e faʻaosoina e le matapeʻapeʻa patino, inoino, poʻo mataupu faʻapolokiki.
Ina ia iloilo le lelei o le saogalemu, o le toʻatele o tagata taʻavale pulou paʻepaʻe latou te faia foʻi suʻega faʻaogaina ma faʻataʻitaʻiga.
21. I tulaga o le saogalemu, HTTPS poʻo le SSL, o le fea e sili atu ona aoga?
E ala i le tu'ufa'atasia o le HTTP ma le SSL, HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) e sili atu ona malupuipuia le fa'ase'e e ala i le fa'ailogaina o feoaiga uma. Ose Initaneti e ta'ua o le SSL (Secure Sockets Layer) e puipuia ai fesootaiga i le va o ni vaega se lua pe sili atu i luga ole Initaneti.
E ui o nei mea uma e taua le iloa mo le faʻaogaina o le fausiaina o upega tafaʻilagi, o le SSL e iu lava ina manumalo i tulaga o le saogalemu, tusa lava pe o se valaau vavalalata.
22. E fa'apefea ona e tali atu pe a e va'ai i amioga fa'aletonu i au fa'amaumauga feso'otaiga?
O lou agava'a e fo'ia fa'afitauli ma va'ai ni gaioiga masalomia e ono iloiloina e le fai fa'atalanoaga e fa'aaoga ai le fesili lea. Tu'u mai ni fa'ata'ita'iga mai fete'ena'iga muamua na e va'aia ai ni gaioiga fa'aletonu i feso'ota'iga po'o isi fa'ailoga ole solitulafono i luga ole laiga.
Fa'ata'ita'iga: “Ou te siaki muamua pe o se mea sese pe a ou matauina se uiga ese i totonu o la'u ogalaau. Afai e leai, o le a ou suʻesuʻeina atili e ala i le faʻamaonia o le tuatusi IP na faia ai le log entry.
A maeʻa lena, o le a ou suʻesuʻeina le faailoga taimi o le mea na tupu e iloa ai le ituaiga o faʻamatalaga o loʻo faʻaalia i lena taimi. E mafai ona fesoasoani lenei mea ia te au e iloa ai pe o faia le gaioiga ma le faʻamoemoe leaga.
23. Faamatala le faamoemoega o le faamasima ma faiga e aofia ai.
E fa'amalosia se fa'aupuga e ala i le faiga o le masima, lea e aofia ai le fa'aopoopoina o mataitusi fa'apitoa. O le fa'aumi o le fa'aupuga ma aofia ai ma se seti fa'aopoopo o mataitusi e tatau ona filifili mai ai se tagata ta'avale, fa'aleleia le malosi o le fa'aupuga i ni auala se lua.
I se tulaga lautele, o se puipuiga maualalo ona o le tele o tagata taʻavale atamai ua leva ona latou iloa le faʻagasologa ma ave i ai le iloiloga, ae o se faʻaeteetega talafeagai e ave mo tagata faʻaoga e masani ona fai upu vaivai vaivai.
24. Fa'amatala se UTM firewall.
I lau feso'otaiga, o se masini e tasi e ofoina atu le tele o vaega saogalemu ma auaunaga. O au tagata fa'aoga feso'ota'iga e fa'amautu i le tele o vaega o le puipuiga e tu'uina mai e le UTM, e pei o le anti-virus, fa'amama mea, imeli ma le upega tafa'ilagi, ma le anti-spam, e ta'ua ai ni nai mea.
E mafai ona faigofie ona puipuia le feso'ota'iga pe a tu'u fa'atasi uma auaunaga tau puipuiga ole IT a se fa'alapotopotoga i se masini e tasi. Faatasi ai ma na o le tasi le ipu tioata, e mafai ona e vaʻavaʻai i faʻamataʻu uma ma amioga e fesoʻotaʻi ma le saogalemu i totonu o lau nofoaga o pisinisi.
Faatasi ai ma lenei metotia, e te maua maeʻaeʻa, faʻafaigofie le avanoa i vaega uma o lau puipuiga poʻo le faʻavae uaealesi.
25. Aisea e le fetaui ai puipui o feso'otaiga ma se Active FTP?
E faia se pa afi e ala i le tu'uina o se numera o le uafu (po'o le tele o numera o le taulaga) ma se fa'atonuga fe'avea'i FTP fa'agaoioi pe fa'agasolo (ulu mai pe alu atu) i totonu o tulafono.
E lua tulafono faatonutonu eseese mo nei ituaiga e lua o feoaiga. Ina ia mafai ai nei ituaiga e lua o fefaʻatauaiga, e tatau ona i ai i le firewall ni tulafono maʻoti se lua mo FTP galue.
E ese mai i se toso, o le mea e amata ai i totonu, o le tulei e iai se amataga i fafo. O le polokalame Active FTP tulaga ese a le FTP e mana'omia ni seti eseese.
26. O le osofaʻiga a le "Man In The Middle": faʻafefea ona e tali atu?
Pe a faalogo se isi vaega ma taʻitaʻia se talanoaga i le va o ni tagata se toʻalua, e matuā lē iloa e le isi tagata lea tulaga, ma e taʻua o le “Man in the Middle assault.”
E lua auala mo le tetee atu i lenei osofaiga. Amata i le aloese mai feso'ota'iga Wi-Fi tatala. O le faʻaogaina o faʻamatalaga pito i luga e tatau ona faia e itu uma e lua.
27. Na e tusia ea ni faiga fa'avae mo le puipuiga?
E mafai ona a'oa'o atili le tagata fai fa'atalanoaga e uiga i lou poto masani ile faiga o faiga fa'avae ma faiga e ala ile fai ole fesili lea. Fa'aali atu e te mafaia ona fai faiga fa'avae mo le saogalemu mo feso'otaiga a se kamupani e ala i le fa'aogaina o fa'ata'ita'iga mai galuega muamua.
Fa'ata'ita'iga: I la'u matafaioi muamua, sa ou nafa ma le atina'eina ma le fa'amalosia o ta'iala mo le saogalemu mo la matou feso'ota'iga atoa. E faatasi i le masina, matou te potopoto faatasi ma laʻu aufaigaluega e talanoa e uiga i soʻo se suiga matou te mananaʻo e fai i a matou faiga faʻavae.
Sa matou su'esu'eina fo'i fa'amatalaga o galuega a tagata faigaluega fou ta'itasi ina ia mautinoa o lo'o latou iloa le fa'atumauina o le saogalemu o la matou feso'ota'iga. O le i ai i lea tulaga ua fa'ailoa mai ai ia te a'u le taua tele o le atina'eina ma le fa'atinoina o faiga fa'apolopolo mautu.
28. O le ā tonu lava le suʻesuʻega e taʻu o le tulafono?
Su'esu'ega fa'aletulafono, e masani ona ta'ua o le fa'amama fa'amama pa'u, ose faiga fa'amalama e fa'amautu ai le tulaga o feso'ota'iga fa'agaoioi ma filifili pe fa'ataga pepa feso'otaiga e pasia le pa puipui e fa'atatau i lena fa'amatalaga.
Su'esu'ega fa'apitoa, e fa'afeagai ma le su'esu'ega e leai ni atunu'u, e fetaui lelei i le fa'amama fa'amama fa'amau ma e mafai ona fa'atautaia le UDP ma fa'asologa fa'atatau. TCP ma isi faʻataʻitaʻiga tutusa e mafai foi ona taulimaina, e ui lava.
Ina ia mafai ona fa'ato'a fa'agataina fa'agata fa'agata fa'atekonolosi firewall, Check Point Software Technologies (CPST) na fa'atūina le metotia mo fa'amatalaga fa'atekonolosi puipui i le amataga o le 1990s..
Stateful firewall technology ua atina'e nei i se tulaga masani alamanuia taliaina lautele ma o se tasi o tekinolosi firewall sili ona fa'aogaina o lo'o maua i aso nei.
29. O le a lau uiga o le Ransomware?
O faʻamatalaga e masani ona faʻailoga pe faʻailogaina e se faʻamataʻu ransomware seʻia oʻo ina totogi e le tagata manua se tau. O le manaʻoga o le tau e aofia ai se aso e muta ai.
E fa'amalieina le mana'oga pe a le faia e le tagata manu'a se totogi sa'o, leiloa fa'amaumauga e fa'avavau, pe fa'atupuina le tau. O osofaʻiga e faʻaaoga ai le ransomware ua taatele i aso nei. O Ransomware e a'afia ai kamupani i Europa atoa ma Amerika i Matu.
30. Fa'amatala se osofa'iga DDoS.
I se osofaiga a DDoS, e taofia tagata mai le mauaina o upega tafaʻilagi fesoʻotaʻi ma auaunaga i luga ole laiga e ala ile lolovaia o feoaiga i luga ole laiga. O osofaiga a DDoS e masani ona faʻaosofia e le tele o itu, e pei o tagata faʻatau oloa e le fiafia i auaunaga a se kamupani faʻapea foʻi ma tagata hacktivists o loʻo mananaʻo e faʻaleagaina sapalai a se kamupani pe faʻaalia faʻafitauli i luga ole laiga.
. Mo le faʻamoemoe o le gaoia o tagata faʻatau poʻo le faʻamalosi tupe, e mafai e se tagata tauva ona faʻalavelave pe tapuni gaioiga i luga ole laiga a se isi kamupani. O lo'o a'afia 'au'aunaga o lo'o i ai mea fa'apologa po'o ransomware e mafai ona mana'omia latou e totogi se aofa'iga tele o tupe e fa'aleleia ai le fa'aletonu.
31. Spyware: O le a le mea?
O se ituaiga o polokalame e ta'ua o le spyware e fa'aulu ai lau komepiuta po'o le masini feavea'i ma aoina fa'amatalaga e uiga ia te oe, e aofia ai upegatafa'ilagi e te asia, o faila e te siiina mai, lou saini ma lau upega tafa'ilagi, fa'amatalaga o lau kata fai aitalafu, ma talanoaga i imeli.
Spyware e atamai, e le o se mea e ofo ai. E fa'atasi ma lau faiga fa'aogaina pe a uma ona ulufale fa'alilolilo lau komepiuta e aunoa ma lou iloa po'o lou fa'atagaga.
E tusa lava pe e te le faitauina le tama'i tusi, e mafai ona e talia aiaiga o se talosaga e foliga mai e tusa ai ma le tulafono e aunoa ma le faia o lea tulaga, ma e ono totōina le malware i lau komepiuta.
E mafai e Spyware ona ulu i lau komepiuta e ala i le tele o metotia, ae o lona aoga e tutusa lava: e galue faalilolilo i tua, aoina faʻamatalaga poʻo le siakiina o au amioga ina ia afaina ai lau komepiuta poʻo au gaioiga.
E leai se mea faigofie e aveese ai, e tusa lava pe e te mauaina lona le manaʻomia i luga o lau komepiuta.
32. Faamatala malware.
E mafai e tagata taʻavale ona maua faʻamatalaga maʻaleʻale ma faʻaleagaina komepiuta e ala i le faʻaogaina o polokalama leaga, o se faʻaoga faʻaleagaina. Malware o soʻo se polokalame, e tusa ai ma Microsoft, e afaina ai se masini e tasi, server, poʻo se komepiuta komepiuta.
Nai lo le talanoaina pe na faapefea ona faia le polokalama, e faasino i le polokalama lava ia. Malware o loʻo faʻaalia i lona faʻatinoga e faʻafeagai ma lona amataga talu ai e faʻaaogaina mo se sini faʻapitoa e faʻafeagai ma le faʻaaogaina o se tekinolosi poʻo se fuafuaga.
33. Phishing: O le a Le Mea?
E ui lava o nisi faamalama pop-up e faʻaalia faʻasalalauga e aunoa ma le mauaina o soʻo se faʻamatalaga patino mai ia te oe pe afaina ai lau komepiuta, o isi ua faia e taulaʻi oe i faʻasalalauga talafeagai.
E mafai e le Adware ona fa'aogaina feso'ota'iga fa'apisinisi e ave ai oe i luga o upega tafa'ilagi fa'aleagaina ma itulau fa'ama'i, tu'u lau masini i fa'ama'i pipisi.
A maua e se tagata manua se imeli phishing, ua faaseseina i latou i le faailoaina o faʻamatalaga patino, e aofia ai faʻamatalaga ma faʻamatalaga pepa aitalafu. E tatau ona nofouta tagata uma i lenei ituaiga o solitulafono i luga o le initaneti talu ai ua salalau.
E ala i imeli, ua maeʻa. E le gata i lea, o se osofa'iga phishing e iai le malosi e fa'apipi'i ai mea leaga i luga o le komepiuta o se taula'iga.
34. O le a tonu le adware?
O polokalame leaga e ta'ua o le adware e fa'aalia ai fa'asalalauga e le mana'omia i lau komepiuta po'o lau masini feavea'i. I luga o masini feavea'i ma PC, e masani ona fa'apipi'i fa'asalalauga e aunoa ma le silafia e le tagata fa'aoga.
E masani ona fa'aoso le Adware pe a taumafai tagata fa'atau e fa'apipi'i polokalame fa'aletulafono. O nisi faamalama pop-up o loʻo faʻaalia ai faʻasalalauga e aunoa ma le aoina mai o faʻamatalaga mai ia oe poʻo le faʻamaʻiina o lau komepiuta, ae o isi e faʻaogaina e faʻatatau ia oe i faʻasalalauga faʻapitoa.
E mafai e le Adware ona fa'aogaina feso'ota'iga fa'asalalauga e ta'ita'i atu ai oe i upegatafa'ilagi leaga ma itulau fa'ama'i, e tu'u ai oe i se tulaga lamatia i fa'ama'i pipisi i komepiuta.
35. O le a le tali e sili ona aoga i le CSRF?
E mafai e se tagata fa'aoga fa'amaonia i le taimi nei ona tu'uina atu fa'atonuga fa'asolitulafono i a 'upega tafaʻilagi polokalama fa'aaogāina ose osofa'iga o le Talosaga Fa'atauga o Feso'ota'iga (CSRF). E lua auala lelei e puipuia ai.
Ina ia faʻaleleia le le faʻailoaina o tagata, faʻaaoga igoa faʻapitoa mo fanua taʻitasi i luga o se pepa. Lona lua, lafo se fa'ailoga fa'afuase'i fa'atasi ma talosaga uma.
36. Matou te fa'amoemoe e fa'amalosia lo matou saogalemu i luga ole laiga. O a nisi o vaega e te manatu e tatau ona tatou taulai i ai?
O lenei fesili e mafai ai e oe ona faʻaalia lou malamalama i le laufanua cybersecurity o loʻo iai ma pe faʻapefea ona e faʻaleleia. Pe a tali i lenei fesili, ofo atu ni mea patino e uiga i mea e te faia e faʻaleleia ai le saogalemu o le kamupani ma pe aisea e te filifilia ai na faiga.
Ou te fautua atu e te amata i le faʻaleleia o au polokalama uma ma faiga faʻaoga." O le a fesoasoani lea e fa'amautinoa ai o so'o se fa'aletonu o lo'o fo'ia a'o le'i fa'aogaina.
Ou te fautuaina foi o tagata faigaluega uma o loʻo maua avanoa i faʻamatalaga maʻaleʻale e faʻaaoga faʻamaoniga e lua. E tusa lava pe maua e tagata e le'i fa'atagaina upu fa'amaonia, o le a taofia ai i latou mai le mauaina o teugatupe.
37. O le a le tele o le mata'ituina o feso'otaiga e fautuaina?
O le saogalemu o lau feso'otaiga e fa'alagolago i le mata'ituina. E fia iloa e le fai fa'atalanoaga pe fa'afia ona e fautuaina e matamata i se feso'ota'iga ma po'o a elemene e te manatu i ai a'o e faia lea filifiliga.
Ia mautinoa e faʻamamafa i lau tali pe faʻapefea ona e faia filifiliga e faʻaleleia ai le saogalemu o fesoʻotaiga mo le kamupani.
Faataitaiga: “E ui ina ou manatu e taua tele le mataitu soo o fesootaiga, ae ou te iloa foi o le faia o lena mea e sau i se tau. I loʻu tulaga muamua, matou te siaki tasi i le vaiaso i luga o la matou upega tafaʻilagi.
Ae ou te siakiina e le aunoa pe a ou vaaia ni faafitauli po o ni vaivaiga i le vaiaso. Mo se faʻataʻitaʻiga, afai ou te matauina se mea uiga ese o loʻo tupu i luga o se tasi o matou 'auʻaunaga, o le a ou suʻeina le isi vaega o fesoʻotaʻiga mo amioga tutusa.
38. O le a tonu le botnet?
O le botnet, e taʻua foi o se komepiuta e pulea e le robot, o se aofaʻiga o komepiuta na faʻatonuina e se bot. O se botnet e masani ona fausia ma fa'aulu i le fa'aogaina o masini komepiuta e tele-layered.
O nisi o gaioiga fa'aautomatika e mafai e bots ona fa'atino e aofia ai le tele o le gaoi fa'amaumauga, fa'aletonu le server, ma le fa'asalalauina o siama.
39. Faamatala traceroute.
E mafai e le pulega ona siaki le ala e malaga ai pusa fa'amatalaga mai lo latou puna i lo latou taunuuga ma fa'ailoa fa'afitauli feso'ota'iga e ala i le fa'aogaina o meafaigāluega su'esu'e feso'ota'iga pei o le traceroute.
I luga o se komepiuta Windows, o le poloaiga o le tracert; i luga o le Linux poʻo le Mac, o loʻo traceroute. O le traceroute ma le tracert e maua ai se galuega tutusa: latou te faʻaalia le ala e ave ai faʻamatalaga mai le tasi itu i totonu o se fesoʻotaʻiga i se IP server patino. O masini taʻitasi e tatau ona pasia e se pusa faʻamatalaga ina ia mafai ona oʻo i lona taunuuga mulimuli o loʻo lisiina e Traceroute faʻatasi ai ma lona igoa ma le tuatusi IP.
A maeʻa lena, e tuʻuina atu ai le igoa o le masini ma le taimi o le malaga (RTT). E mafai ona fa'aoga le Traceroute e fa'ailoa ai le tulaga o se fa'afitauli, ae e le mafai ona ta'u atu ia te oe pe iai se tasi pe leai.
E mafai ona fa'aoga le ping e fesoasoani i le su'esu'eina pe iai se fa'afitauli. Va'ai faalemafaufau i le taumafai e su'esu'e se upega tafa'ilagi ae su'esu'e e umi se taimi e utaina ai itulau. O le nofoaga o le mataupu e mafai ona maua e ala i le faʻaogaina o le traceroute e suʻe ai nofoaga e sili ona umi le tuai.
40. O fea gaioiga autu e tolu e tatau ona e faia e puipuia ai se Linux server pe afai e te galue i le tasi?
E tatau ona e faia gaioiga o loʻo i lalo ina ia puipuia ai lau server Linux:
- Su'etusi: Fa'aoga Lynis e su'e ai le feso'ota'iga. I le la'asaga o lo'o soso'o mai, e faia ai se fa'ailoga fa'ama'a'a pe a uma ona va'ai ta'itasi vaega ta'itasi.
- Fa'amalo: Fa'avae i luga ole tulaga o le saogalemu e fa'aoga, fa'ama'a e mulimuli i su'ega.
- Tausia: Ona o su'esu'ega i aso uma, o lo'o fa'aauau pea lenei faiga.
iʻuga
O fa'amatalaga ma fa'amatalaga i totonu o se feso'otaiga e puipuia e le saogalemu o feso'otaiga. E aofia ai le puipuia o avanoa le mana'omia, suia o, po'o le gaoi o fa'amaumauga o lo'o teuina i luga o se komepiuta po'o se 'upega tafa'ilagi.
O se itu taua o le malupuipuia o fa'amaumauga ma faiga a lau kamupani o le saogalemu o feso'otaiga. Cyberattacks e mafai ona alofia, ma e mafai ona puipuia mea tetele mai mea leaga.
Ina ia aoga i se faatalanoaga saogalemu, e tatau ona e malamalama muamua i le faavae o le saogalemu. E aofia ai le malamalama i manatu autu ma mataupu faavae o le saogalemu, e pei o le auala e malupuipuia ai lau fesoʻotaiga ma puipuia au faʻamatalaga.
E tatau foi ona e malamalama i ituaiga o lamatiaga e te fetaiai, pe faapefea ona iloa ma puipuia, ma auala e puipuia ai oe mai ia mea. E le gata i lea, e tatau ona e nofouta i ituaiga o faʻafitauli o loʻo i ai i lau polokalama ma pe faʻafefea ona faʻaaogaina.
Mo fesoasoani i sauniuniga mo faatalanoaga, tagai Fa'asologa o Fa'atalanoaga a Hashdork.
Tuua se tali