Lisi o Mataupu[Natia][Fa'aali]
I luga o le Initoneti, ua aoao ai oe ma au e ola ma faasinomaga. E iai a matou tala, logins, ma passwords, ma ua matou aʻoaʻoina e ola ma pulea. E i ai auala e faʻafaigofie ai le faʻagasologa, aemaise lava i faʻalapotopotoga e faʻaogaina faʻasalalauga ma le SSO auala.
E tatau ona matou malilie i le faʻaaogaina oa matou faʻamatalaga patino i taimi uma matou te faʻaogaina ai se upega tafaʻilagi poʻo se talosaga. Ae leai se filifiliga: afai e te le kiliki i lena ki, o le a le mafai ona e faʻaogaina le talosaga. O le tala fiafia o loʻo faʻaleleia mea.
O le tu'ufa'atasiga o lo'o fa'ate'aina nei le teuina ma le aoina mai o fa'amaumauga. Fa'asinomaga fa'apitoa(DIDs) o le a fa'ataga ai tagata fa'atau e filifili pe fa'ailoa a latou fa'amatalaga pe leai, lea e sili atu ona taua.
I lenei pou, o le a tatou vaʻavaʻai i Decentralized Identifiers, faʻafefea ona faʻaogaina, latou talosaga, ma sili atu.
O lea la, O le a le Fa'amatalaga Fa'apitoa?
ID Decentralized ose fausaga fa'alagolago fou o fa'amaumauga fa'amaonia fa'apitoa i le lalolagi atoa (UUIDs) e le mana'omia se pulega fa'amautu tu'ufa'atasi. Latou te mafaia ona faʻailoa tagata taʻitoʻatasi, faʻalapotopotoga faʻapitoa, kamupani, faʻataʻitaʻiga faʻamaumauga, ma mea Initaneti o Mea (IoT).
O le fa'amoemoe a le DID o le toe fa'afo'i atu lea o le umiaina o fa'amatalaga i tagata fa'aoga initaneti ma fa'atagaina i latou e gaosia ID fa'apitoa e fa'aaoga ai metotia fa'atuatuaina.
E mafai e tagata taʻitoʻatasi ma pisinisi ona faʻamanuiaina mai le faʻasoaina o faʻamatalaga faʻamaonia, saogalemu, ma faʻapitoa e faʻaogaina ai le tekonolosi faʻasalalau faʻasalalau poloka poloka e ala i le faʻatagaina o le faʻamaoniaina o nei ID e faʻaaoga ai faʻamaoniga faʻamaonia e pei o saini numera (DLT).
Matou te manaʻomia le tuʻuina atu o faʻamatalaga taua e maua ai talosaga, upega tafaʻilagi, auaunaga, ma gadgets i le siosiomaga numera o aso nei.
O le tekonolosi o lo'o i ai nei o fa'amatalaga tulaga ese lautele (UUID) ma igoa o punaoa tutusa (URN) e mana'omia ai se pulega fa'atotonugalemu ma e le mafai ona fa'amaonia fa'amaonia le umiaina o fa'amatalaga.
O le i'uga, e masani ona tatou a'afia i fa'alavelave fa'alilolilo, gaoi fa'amaumauga, ma isi fa'afitauli e feso'ota'i.
Ae ui i lea, o le faʻaaogaina o le DID framework, e mafai ai e tagata faʻaoga ona teuina ma le saogalemu ma faʻalilolilo ituaiga eseese o faʻamatalaga talafeagai, e pei o tusi pasi na tuʻuina atu e le malo, faʻamatalaga tau aʻoaʻoga ma lafoga, ma isi faʻamatalaga e iloagofie ai le tagata lava ia (PII).
O se tusi fa'asoa fa'avae poloka poloka e avea ma fa'apogai o fa'amatalaga uma na fa'asaoina i totonu o le atotupe, nai lo le fa'alagolago i se pulega tutotonu e fa'atautaia le fa'amatalaga a le tagata fa'aoga. O fa'amatalaga fa'amatalaga o lo'o teuina i totonu o se atotupe e pulea e le tagata fa'aoga ae le o luga ole tusi.
E mafai ai e tagata fa'aoga ona fa'asoa vaega eseese o lo latou fa'asinomaga i auaunaga eseese e pei ona latou manatu e talafeagai. E le pei o le fausaga faʻapitoa, e mafai e tagata faʻaoga ona ofoina atu faʻamatalaga e manaʻomia i soʻo se faʻalapotopotoga (upega tafaʻilagi, app, ma isi).
E mafai e nei faʻalapotopotoga ona faʻamaonia faʻamaoniga e faʻaaoga ai se tusi faʻavae poloka poloka.
Ta'iala Fa'asinomaga Fa'apitoa
O le autu DID version, lea na tatalaina muamua e le W3C, o loʻo faʻamatalaina o le Decentralized Identifier ua naʻo se manoa tusitusi. Ua vaevaeina i ni vaega se tolu:
- I luga o le filifili teuina o le DID URI polokalame faʻamaonia.
- Le faʻamatalaga mo le auala DID.
- Le fa'amatalaga fa'apitoa mo le DID.
O DIDs o se vaega o se fa'amaumauga autu-taua o le lalolagi, ma o le DID Documents o lo'o talimalo i luga o Ethereum ma isi poloka poloka talafeagai (fa'ata'ita'iga, ki lautele, fa'ai'uga o auaunaga, ma fa'amaoniga fa'amaonia).
Ina ia tu'uina atu fa'ata'ita'iga sa'o o fa'amaumauga e fa'amauina ai fefa'ataua'iga fa'amaonia fa'amaonia ma le vaega fa'ailoa i totonu ole fa'alapotopotoga fa'anatura, e fa'agaoioia DID o ki ma Pepa DID e fai ma tau.
O le mea e sili ona taua, o le DID Document o loʻo i ai se faʻamaoniga lautele. O le fa'aogaina o le ki fa'apitoa e feso'ota'i i le DID Document, e ono fa'amaonia e lē e ana le pule.
O le a le mea e mafai ai ona fa'ailoa fa'avasega?
Atinae Eseese a le Malo
O le PKI ose fa'amatalaga saogalemu auala e fa'atupu ai se ki fa'alaua'itele ma se ki fa'apitoa mo se fa'alapotopotoga. I totonu poloka fesoʻotaʻiga, fa'aoga fa'amatalaga lautele-key e fa'amaonia ai fa'amatalaga tagata fa'aoga ma fa'amaonia le umiaina o aseta numera.
O ki fa'alaua'itele ma ki fa'apitoa e fa'aaogaina i nisi fa'asinomaga tu'ufa'atasi, pei o se tala Ethereum. O le ki lautele e iloa ai le pule o le teugatupe, ae o ki patino e mafai ona saini ma faʻavasega fesoʻotaʻiga mo lenei teugatupe.
O lo'o ofoina atu e le PKI le fa'amaoniga e mana'omia e fa'amaonia ai fa'alapotopotoga ma puipuia le fa'afoliga ma le fa'aogaina o fa'amatalaga sese e ala i le fa'aaogaina o saini fa'ata'oto e fa'amaonia ai tagi uma.
Decentralized faʻamaumauga faʻamaumauga
O le poloka poloka o se faʻamaumauga faʻamaonia faʻamaumauga: o se faleoloa tatala, leai se faʻalagolago, ma faʻasalalau faʻamatalaga. O le maua o poloka poloka a le lautele e faʻaitiitia ai le manaʻoga e teu ID i totonu o resitara tutotonu.
Soʻo se tasi e manaʻo e siaki le faʻamaoni o se faʻamatalaga faʻapitoa e mafai ona suʻe le ki faʻasalalau faʻatasi i luga o le poloka poloka. E ese mai ID masani, e manaʻomia le faʻamaoniga a le isi vaega.
Galuega o Fa'amatalaga Fa'apitoa
O se fa'amatalaga fa'apitoa o se manoa e aofia ai se polokalame URI, auala DID, ma fa'amatalaga fa'apitoa a le DID.
O se fa'ata'ita'iga a le DID e fa'apea: fai:metotia:1234567890abcdefjhi O DID ta'itasi ua suia i se pepa DID o lo'o i ai le fa'amatalaga fa'amatalaga fa'apea ma metadata fa'aopoopo mo le pulega DID.
Ina ia malamalama pe faʻafefea ona faʻaogaina DIDs, e tatau ona tatou masani muamua i faʻamatalaga autu e tolu: mataupu DID, metotia DID, ma le DID pepa. Sa matou talanoaina muamua, ma ua oo nei i le taimi e aoao atili ai e uiga ia i latou.
O mea i tua o fa'amatalaga fa'atekinolosi o se autu DID. Atonu o se tagata moni, se oloa, se masini, se nofoaga, poʻo se pisinisi.
O le DID pepa o se fa'aputuga o fa'amaumauga e aofia ai fa'amatalaga i se mataupu DID fa'apea fo'i ma metotia e mafai ai ona fa'agaoioi le fa'ailoa, e pei o ki fa'alaua'itele ma biometrics pseudonymous.
O le mea moni, o le mea lea o le a faʻaogaina e le mataupu e faʻamaonia ai i latou lava ma faʻaalia le umiaina o latou faasinomaga. Mulimuli ane, o le auala DID o le masini lea e mafai ai e DIDs ma DID pepa ona galue atoatoa.
E mafai ai e oe ona gaosia, faitau, faʻafouina, ma faʻateʻaina se faʻamatalaga ma pepa i luga o le poloka poloka poʻo soʻo se isi DLT.
O le auala lea e faʻaalia ai ID faʻapitoa i totonu, faʻapea foʻi ma auala e gaosia ma pulea ai e le au atinaʻe. Atonu e le iloa e le tagata fa'aaoga mulimuli le faiga atoa.
Afai e fa'ataga e le polokalame tagata fa'aoga e fa'atupuina se DID, o le a latou saini mo se atotupe numera, fausia se fa'asinomaga fa'atekinolosi, ma teu i totonu o le atotupe. O le a latou maua se QR code i taimi uma latou te manaʻomia ai le faʻaogaina o le faʻamatalaga e faʻamaonia ai ma maua ai auaunaga.
Fa'amanuiaga o Fa'amatalaga Fa'apitoa
Faʻaleleia le pulea o faʻamatalaga ma le le faalauaiteleina
Sei o matou avatu ia te oe se faataitaiga. Ua e fatuina se tusi folau numera ma sefe i lau atotupe numera. O le po nei ua e filifili e te alu i kalapu, ae o le aumaia o se tusifolau moni e lamatia: atonu e te fiafia tele ma leiloa.
O lea la o loo e tu i le faitotoa o le kalapu, ae o loo fesiligia e le leoleo o lou matua ma talosaga mo lou tusifolau e faamaonia ai.
I le tasi itu, e te leʻi aveina lau tusifolau moni, ae e te le manaʻo foʻi e faʻailoa ia i latou lou igoa atoa, le aso fanau, poʻo le numera ID.
Na'o le fa'atupuina o se QR code mai lau atotupe ma tu'u atu i leoleo e su'esu'e. O lena tagata ma oe o le a faʻatuina se fesoʻotaʻiga saogalemu e ala i le fesuiaʻiina o ID faʻapitoa, ma o le a faʻamaonia le faʻamatalaga e aunoa ma le faʻaalia o au faʻamatalaga patino.
I lenei auala, o loʻo ia te oe le pule atoatoa i au faʻamatalaga ma maua le filifiliga e faʻasoa pe leai.
Puipuiga pepelo
O DID e mafai ai e kamupani tu'uina atu tusi pasi ona tu'uina atu fa'amaoniga e tete'e ai i faiga taufaasese. O fa'alapotopotoga e maua ID e mafai ona siaki vave le fa'amaoni o fa'amaumauga ma fa'amautinoa e le'i fa'atupuina fa'amaumauga.
Faaleleia le saogalemu
Cryptography e faʻaaogaina e fatu ai, resitala, ma puipuia ID faʻasalalau numera. Cryptography e mafai ai ona e faia ni ituaiga ki se lua: lautele ma tumaoti. O ki fa'apitoa e na'o le tagata e ona le ki ma e le fa'asoaina i tagata lautele.
O ki lautele, i le isi itu, o loʻo faʻasalalau lautele. O lenei ituaiga o paga e mafai ona ausia ni galuega autu se lua: faʻamaonia ma faʻailoga.
E mafai e le ki fa'alaua'itele ona fa'amaonia o le fe'au na fa'asalalauina e le tagata e taliaina, ae na'o le tagata o lo'o i ai le ki fa'apitoa e mafai ona fa'aliliuina.
Leai se metadata aoina
O se fa'amatalaga fa'apitoa e le aoina mai metadata ma e le, o se taunuuga, lafo atu i isi vaega. O se taunuuga, o tagata faʻaoga o nofoaga e mafai ai ona latou faʻatuina DIDs o le a galo le mea e faʻatatau i faʻasalalauga.
Fa'asinomaga Fa'apitoa Fa'aaogā fa'ailoga
Fa'asinomaga lautele
O fa'amatalaga fa'apitoa e mafai ona fa'atagaina le fa'amaoni fa'apitoa e sui ai fa'aoga fa'amaufa'ailoga. O lenei mea e mafai ai e tagata faʻaoga ona faʻaogaina tulaga ma upega tafaʻilagi e aunoa ma le manatuaina o upu uumi umi, lea e faʻaleleia ai lo latou poto masani i luga ole laiga.
KYC Authentication
Tele 'au'aunaga i luga ole laiga e mana'omia tagata e tu'uina atu fa'amaoniga ma fa'amaoniga, e pei o se laisene aveta'avale po'o se tusi folau a le atunu'u, ina ia fa'aaogaina.
Ae ui i lea, o lenei metotia e faʻafitauli talu ai faʻamatalaga patino a tagata faʻaoga e ono osofaia ma e le mafai e kamupani o loʻo tuʻuina atu auaunaga ona siaki le moni o le faʻamaoniga.
E mafai e Kamupani ona aloese mai faiga masani Iloa-Ou-Fa'atau (KYC) e ala i le fa'aogaina o Fa'amaumauga Fa'amaonia e fa'amaonia ai fa'amatalaga tagata fa'aoga. E fa'aitiitia ai tupe fa'aalu ile pulega fa'asinomaga a'o taofia ai fo'i le fa'aogaina o pepa pepelo.
Palota ma fono i luga ole laiga
E lua fa'aoga mata'ina mo fa'amatalaga fa'apitoa o le palota i luga ole laiga ma feso'ota'iga fa'aagafesootai. O faiga palota i luga o le initaneti e faigofie ona faʻaogaina, aemaise lava pe a faia e le au fai mea leaga ni faʻamatalaga sese e palota ai.
O le talosagaina o fa'amaoniga i luga ole filifili mai tagata ta'ito'atasi e mafai ona fa'aleleia atili le fa'amaoni o faiga palota i luga ole laiga. O fa'amatalaga fa'apitoa e mafai ona fesoasoani i le fa'atūina o nu'u i luga ole laiga e leai ni fa'amatalaga tau fa'asese.
Lumana'i o Fa'amatalaga Fa'apitoa
E ui lava i le mea moni o faʻamatalaga faʻapitoa o loʻo i ai pea i lo latou pepe, faʻatasi ai ma faʻalapotopotoga ma malo naʻo le faʻataʻitaʻiina ma le faʻataʻitaʻiina o tekinolosi, o DID e mafai ona avea ma se tekinolosi lauiloa ma mausali, talu ai e tele le fiafia i lona atinaʻe mai pisinisi ma tagata faʻalogo.
O lo'o tatou i ai fo'i i luga o se vaitau fou fa'apitoa e ta'ua o Web3. Atonu o se mea e ofo ai, ae o loʻo i ai i luga o le Web5 talosaga o loʻo faʻafefeteina lea o faʻamatalaga faʻapitoa o le a avea ma vaega taua ma se vaega taua o lo tatou lumanaʻi numera.
O lena lumanaʻi e le o mamao, ma afai e manaʻo pisinisi ma faʻalapotopotoga e tumau faʻatauvaʻa ma tuputupu aʻe, e tatau ona latou suʻesuʻeina poloka poloka, DLT, ma faʻasalalauga faʻapitoa i le taimi nei ina ia saunia mo atinaʻe fou.
iʻuga
O fa'amatalaga fa'apitoa e iai le malosi e suia ai o tatou manatu i fa'amatalaga patino ma fa'amaumauga a tagata fa'aoga ile seneturi luasefulu tasi.
Nai lo le fa'alagolago i kamupani a Big Tech e puipuia fa'amatalaga taua, e mafai e tagata ona toe fa'atonutonuina o latou fa'asinomaga e fa'aaoga ai DIDs. E mafai fo'i ona maua tupe a pisinisi mai fa'amatalaga fa'apitoa. E mafai ona latou fa'aitiitia le mana'oga mo fa'amaoniga fa'asinomaga fa'aalu taimi ma tu'uina atu i tagata fa'atau ni fa'amatalaga lamolemole ma le saogalemu i luga ole laiga.
E mafai fo'i e fa'alapotopotoga ona atia'e le fa'atuatuaga ma fa'aleleia so'otaga o tagata fa'atau e ala i le tu'uina atu i le fa'asaoina o fa'amatalaga a tagata fa'aoga.
Tuua se tali