Aaye ti awọn imọ-ẹrọ iṣoogun ti wa lọpọlọpọ ni awọn ọdun. Lati awọn ilọsiwaju ni idagbasoke awọn oogun iṣoogun tuntun si imuse nanotechnology ni awọn ẹrọ ibojuwo ilera, a ti wa ọna pipẹ bi ẹda kan.
Ọkan iru ilọsiwaju bẹ ni agbara lati loye ati yi awọn ẹya ti ara ati ti ẹkọ iṣe ti eniyan pada nipa yiyipada jiini wọn!
Nkan naa pese fun oluka pẹlu ifihan si aaye ti Jiini, lọ lori jiini eniyan ati awọn ohun elo ti ṣiṣatunṣe pupọ ati imọ-ẹrọ CRISPR.
The Human Genome
Ni sisọ nipa isedale, eniyan jẹ eto idiju ti o ni awọn abuda pupọ. Awọn abuda wọnyi, bi giga, awọ irun, awọ oju, awọn ẹya oju, ati bẹbẹ lọ, le ṣe ipinnu nipa lilo DNA wọn.
DNA
Deoxyribonucleic acid (DNA) jẹ ohun elo ti o ni awọn eroja kemikali ipilẹ (suga, fosifeti, ati awọn ipilẹ) ti o gbe gbogbo alaye nipa bi ohun alãye yoo ṣe ri ati ṣiṣẹ.
Awọn onimọ-jinlẹ ati awọn alamọdaju iṣoogun le ṣe iyipada alaye naa, alailẹgbẹ si gbogbo eniyan, nipa kikọ ẹkọ apẹrẹ ti DNA.
Awọn Genes
Jiini jẹ apakan kan pato ti DNA ti o ṣe koodu fun amuaradagba kan. O jẹ awọn ọlọjẹ ti a ṣe nipasẹ awọn Jiini ti o ṣe iṣẹ ṣiṣe awọn iṣẹ ti DNA.
Awọn Jiini ṣiṣẹ bi awọn ẹya ti ajogunba ati pe o ni iduro fun gbigbe lori awọn abuda kan pato lati ọdọ awọn obi si awọn ọmọ wọn.
Àpapọ̀ àpilẹ̀ àbùdá ẹ̀dá àti ohun èlò àbùdá ni a ń pè ní àbùdá rẹ̀. Lílóye ìpilẹ̀ àbùdá ènìyàn ti jẹ́ kí àwọn onímọ̀ sáyẹ́ǹsì ṣe àwọn ọ̀nà tuntun láti tọ́jú, wo ìwòsàn, tàbí láti dènà ẹgbẹẹgbẹ̀rún àwọn àrùn tí ń pọ́n aráyé lójú.
Eyi ni ibi ti ṣiṣatunkọ jiini ti wa.
Gene Ṣatunkọ
Genome tabi ṣiṣatunṣe jiini jẹ ẹgbẹ awọn imọ-ẹrọ ti o gba awọn onimọ-jinlẹ laaye lati paarọ DNA oni-ara kan. Awọn imọ-ẹrọ wọnyi jẹ ki o ṣee ṣe lati ṣafikun, yọkuro tabi paarọ awọn ohun elo jiini ni awọn ipo kan pato ninu jiini.
Ko dabi awọn imọ-ẹrọ imọ-ẹrọ jiini miiran ti o fi ohun elo jiini sinu laileto sinu awọn genomes agbalejo, awọn ilana wọnyi fojusi awọn ifibọ ni awọn ipo pataki gaan.
Bawo ni o ṣiṣẹ?
Ṣatunkọ Gene pẹlu awọn enzymu. Awọn enzymu jẹ awọn ọlọjẹ ti o mu ṣiṣẹ tabi mu awọn ilana kemikali ṣiṣẹ. Awọn enzymu ti iṣelọpọ ti a lo ninu ṣiṣatunṣe pupọ ni a pe ni nuclease ati pe wọn le ge DNA.
Nuclease ni a ṣe pẹlu kẹmika miiran ti o ṣe itọsọna wọn si awọn okun DNA ti wọn ni lati ge. Awọn okun DNA ti a ge wọnyi le tun pada, ṣugbọn ni akoko yii wọn jẹun pẹlu alaye ti o fẹ lati yipada sinu awọn okun DNA ti o fẹ.
Awọn okun tuntun, tumọ si awọn jiini tuntun ati awọn jiini tuntun tumọ si awọn abuda tuntun.
Awọn onimo ijinlẹ sayensi lo atunṣe apilẹṣẹ lati ṣe iwadii awọn oriṣiriṣi awọn arun ti o kan eniyan.
Wọn ṣatunkọ awọn genomes ti awọn ẹranko, bii eku ati ẹja, ati ṣe akiyesi bii awọn iyipada wọnyi ṣe ni ipa lori ilera wọn. Wọn lo awọn awari wọn lati ṣe asọtẹlẹ bii awọn iyipada ti o jọra ninu awọn jiini eniyan le ni ipa lori ilera eniyan.
Pẹlupẹlu, awọn onimo ijinlẹ sayensi n ṣe agbekalẹ itọju ailera apilẹṣẹ. Awọn itọju wọnyi pẹlu idilọwọ ati atọju awọn arun ninu eniyan nipa lilo ṣiṣatunṣe pupọ.
CRISPR ọna ẹrọ
Aṣeyọri nla kan ninu imọ-ẹrọ ṣiṣatunṣe pupọ jẹ ifihan ti Clustered Regularly Interspersed Short Palindromic Repeats (CRISPR).
CRISPR da lori eto aabo ti o waye nipa ti ara ni diẹ ninu awọn kokoro arun. DNA ni iru awọn kokoro arun ni ọpọlọpọ awọn ọna palindromic kukuru (awọn ọrọ ti o jẹ kanna mejeeji siwaju ati sẹhin, gẹgẹbi RAAR).
Awọn kokoro arun yoo tọju awọn ege ti awọn ọlọjẹ ti wọn ja si inu awọn ilana palindromic wọnyi.
Bawo ni o ṣiṣẹ?
Enzymu ti a lo ninu CRISPR ni a pe ni Cas9. Enzymu yii so ararẹ mọ ọkọọkan palindromic ti o ni arun ati ge DNA si awọn ege, ni idaduro alaye nipa ọlọjẹ naa.
Awọn amuaradagba Cas ti o ni ihamọra yoo ṣe idanimọ DNA gbogun ti yoo pa a run lẹsẹkẹsẹ ti o ba jẹ pe kokoro arun naa tun ni akoran nipasẹ ọlọjẹ kanna.
Awọn ohun elo ti CRISPR
A ti lo CRISPR ni awọn ọna oriṣiriṣi pẹlu iwadii, ilera, ibisi ọsin, iṣelọpọ ounjẹ, epo alawọ ewe, ati pupọ diẹ sii.
1. Iwadi
Awọn eto CRISPR ti wa ni imuse ni awọn iwadii ti o ni ibatan si idinku awọn rudurudu jiini ninu awọn ẹranko ati pe o ṣee ṣe lati gba iṣẹ laipẹ ni ile-iwosan lati tọju awọn arun oju ati ẹjẹ eniyan.
Ilu China ati Amẹrika ti fọwọsi awọn idanwo ile-iwosan meji nipa lilo CRISPR-Cas9 fun awọn itọju akàn ti a fojusi.
Ni ikọja awọn ohun elo oogun-ara, awọn irinṣẹ wọnyi ti wa ni lilo ni awọn iwadii lati yara jigbin ati ibisi ẹran-ọsin, ẹlẹrọ titun antimicrobials, ati iṣakoso awọn kokoro ti n gbe arun pẹlu awọn awakọ jiini.
2. Itọju Ilera
Awọn onimo ijinlẹ sayensi ti ni anfani lati ṣe agbekalẹ awọn ọna lati pa awọn kokoro arun ti o ni ipakokoro run nipa iyipada awọn genomes ti awọn ọlọjẹ ti o npa kokoro-arun (bacteriophages) pẹlu imọ-ẹrọ CRISPR-Cas9.
Awọn ọna ṣiṣe wọnyi tun jẹ ki ẹda awọn awoṣe ẹranko fun arun eniyan ati yiyọ HIV kuro ninu awọn sẹẹli ti o ni arun.
Ninu awoṣe asin ti arun eniyan, CRISPR ṣe atunṣe aṣiṣe jiini, ti o yọrisi igbala iwosan ti awọn eku ti o ni aisan.
3. Ibisi ọsin
A ti lo CRISPR si awọn ọmọ inu oyun lati ṣẹda awọn ohun alumọni ti a ṣe atunṣe nipa jiini, ati pe a ti itasi sinu awọn ẹranko yàrá lati ṣaṣeyọri ṣiṣatunṣe jiini nla ninu awọn tisọ wọn.
Awọn ọna ti o da lori CRISPR ni a ti lo lati ṣe atunṣe awọn genomes ti awọn ẹranko pẹlu eku, eku, ati awọn alakọbẹrẹ ti kii ṣe eniyan. Awọn isunmọ wọnyi le ṣee lo lati mu iṣẹ-ṣiṣe pọ si, resistance arun, ati muu ṣiṣẹ awọn abuda/awọn ẹya ti o wa ninu awọn ohun ọsin.
Lilo CRISPR, a le paapaa ni anfani lati ṣafihan iran kan ti awọn awoṣe ẹranko aramada.
4. Ounje Production
Imọ-ẹrọ ṣiṣatunṣe jiini CRISPR le ṣe ilọsiwaju awọn ikore irugbin ati didara; resistance ogbele ọgbin, herbicide ati resistance insecticide, jijẹ aabo ounje ati aabo.
O tun le ṣe iranlọwọ yiyọkuro resistance aporo aporo, ilọsiwaju igbesi aye selifu ọja, ati mu ilana ti ile-iṣẹ ọgbin pọ si.
Awọn ohun ọgbin didara to dara julọ tumọ si fodder didara to dara julọ fun awọn ẹranko, nitorinaa ṣe alekun ilera wọn. Niwọn bi awọn ohun ọgbin ati awọn ẹranko ṣe ipilẹ ti pq ounjẹ wa, a le ni didara ounjẹ ati awọn ọja to dara julọ.
5. Green idana
Idana alawọ ewe jẹ epo ti a ṣe lati awọn orisun Organic ati pe o jẹ ọrẹ ayika.
CRISPR ti jẹ ki o ṣee ṣe lati gbe awọn iye biodiesel ti ilọpo meji (fọọmu idana alawọ ewe) lati inu ewe fọtotropic.
Idana yii ni a gba nipasẹ ilọpo meji iṣelọpọ ọra ni ewe, lilo CRISPR lati tweak awọn Jiini. Lipids ni o wa combustible ati ki o pataki ṣe soke biodiesel.
Sugbon se apilẹṣẹ àtúnṣe iwa?
Yiyipada ipa ọna iṣe ti ara jẹ daju lati pe awọn ifiyesi ihuwasi. Yipada awọn Jiini eniyan nipa lilo awọn imọ-ẹrọ ṣiṣatunṣe pupọ, bii CRISPR, ko rii atilẹyin ti ko ni iyemeji. Eyi jẹ nitori awọn iyipada ti a ṣe ninu awọn Jiini ti ẹyin ati awọn sẹẹli sperm le ṣee kọja si awọn iran iwaju.
Jomitoro nla kan wa lori boya o yẹ ki o lo imọ-ẹrọ yii lati jẹki awọn abuda eniyan deede (gẹgẹbi oye tabi giga).
Awọn ifiyesi aabo tun dide lakoko lilo imọ-ẹrọ yii nitori pe o ṣeeṣe nigbagbogbo ti nini awọn ipa ibi-afẹde (awọn atunṣe ni aaye ti ko tọ) ati mosaicism (nigbati diẹ ninu awọn sẹẹli gbe satunkọ ṣugbọn awọn miiran ko ṣe).
Da lori awọn ifiyesi nipa iṣe ati aabo, ṣiṣatunṣe genome ti awọn sẹẹli ibisi jẹ arufin lọwọlọwọ ni ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede.
ipari
Loye jiini eniyan ti gba wa laaye lati ṣe iyipada imọ-ẹrọ ilera lori nanoscale kan.
Ṣiṣatunṣe Gene ati imọ-ẹrọ CRISPR ti o ti pese awọn ohun elo ti o ni ipilẹ ni awọn ofin ti imukuro arun ati paapaa atunṣe awọn aipe eniyan.
Awọn onimo ijinlẹ sayensi ṣe asọtẹlẹ pe awọn imọ-ẹrọ wọnyi jẹ bọtini lati ṣiṣẹda iran ti ko ni arun ti homo sapiens pẹlu awọn abuda pipe.
Kini awọn iwo rẹ lori ṣiṣatunṣe apilẹṣẹ? Jẹ ki a mọ ninu awọn asọye.
Fi a Reply