O tekinolosi a tagata ua ausia lona maualuga i faiga faakomepiuta.
O le microcontroller po'o le microprocessor e masani ona fa'aoga i ia faiga, e teuina, fa'agasolo, ma fa'asalalauina fa'amaumauga i foliga fa'atekinolosi.
O matagaluega fa'atekinolosi e tu'uina atu ma maua fa'amaumauga i numera fa'alua (1s ma le 0s).
E le gata i lea, o faitoto'a fa'atatau na fa'ataatia le faavae mo le tele o masini fa'akomepiuta o lo'o i ai nei.
Ua avea komepiuta ma vaega taua o le olaga i aso taitasi talu ai e mafai ona latou ausia le tele o galuega ma gaioiga i se taimi puupuu lava.
O se tasi o matafaioi pito sili ona taua o le PPU a le komepiuta o le faʻatautaia o faiga faʻapitoa e faʻaaoga ai meafaigaluega e pei o Integrated Circuits, tekinolosi faakomepiuta, ma eletise eletise.
E fa'aogaina e komepiuta numera fa'alua nai lo numera fa'atekinolosi mo fa'agaioiga faigofie. O faitoto'a fa'atatau e faia uma gaioiga.
O le a le faitoto'a fa'atatau?
O se faitoto'a fa'atatau o se vaega o ta'amilosaga fa'atekinolosi e fai ma poloka faufale.
Latou te fa'atinoina fa'agaioiga fa'atatau taua i fa'asologa fa'atekinolosi. Logic gates e faʻaaogaina i le toetoe o mea faʻatekonolosi uma tatou te faʻaogaina i aso nei.
Logic gates, mo se faʻataʻitaʻiga, e mafai ona maua i luga o masini feaveaʻi, papa, ma masini manatua.
E fai fa'ai'uga e faitoto'a fa'akomepiuta a le matagaluega e fa'atatau i le fefiloi o fa'ailo fa'atekinolosi e lafo i totonu o ana mea fa'aoga. Ole tele ole tele ole logic gates e lua fa'aoga ma tasi le mea e maua mai.
Mo le fauina o faitoto'a fa'atatau, e fa'aaogaina le algebra Boolean. I soo se taimi, o laina taʻitasi o loʻo i totonu o se tasi o lua setete: sese pe moni.
O le sese e tutusa ma le zero, ae o le moni e tutusa ma le tasi. Ole a ese'ese le fa'aulufalega fa'atatau ile ituaiga ole faitoto'a fa'aogaina ma le fefiloi fa'aoga.
O le logic gate e talitutusa ma se ki molī ona o le mea e fai e tape i le tasi tulaga ae o le isi. Logic gates e masani ona faʻaaogaina i totonu o fesoʻotaʻiga faʻatasi (ICs).
O a ituaiga eseese o faitoto'a fa'atatau?
Logic gates ua fa'avasegaina i ituaiga e fitu:
- MA
- OR
- LĒ
- NOR
- NAND
- XOR
- XNOR
Ia, se'i o tatou su'esu'e loloto i latou ta'itasi.
1. MA Faitotoa
O se faitoto'a fa'atatau i lona tulaga fa'avae. E lua ituaiga o mea e mafai ona maua: 0 ma le 1.
O lona fa'agaioiga e tutusa lelei ma le fa'agaioiga "ma". Afai o fa'aoga uma o le faitoto'a e tutusa le tau (sa'o), o le i'uga o le 1, a le o le 0 e tu'uina atu pe a tutusa uma le tau (sese).
Faʻaaliga
Y = AB
Ata poloka
Laulau Upu Moni
A | B | gaosiga |
0 | 0 | 0 |
0 | 1 | 0 |
1 | 0 | 0 |
1 | 1 | 1 |
2. POO Faitotoa
OR faitotoa e lua pe sili atu mea e ulufale ai ma o se ituaiga o faitotoʻa faʻatatau.
E na'o le tasi le mea e mafai ona maua i le taimi, e ui lava. E tusa ai ma le algebra, o le faitotoa OR e maua ai le aofaʻi o faʻamatalaga faʻapipiʻi.
E masani ona sa'o le fa'aulufalega a le faitoto'a OR (1) pe a itiiti ifo ma le tasi o ana mea fa'aoga e moni; a leai, o le taunuuga e leai.
Faʻaaliga
Y = A+B
Ata poloka
Laulau Upu Moni
A | B | gaosiga |
0 | 0 | 0 |
0 | 1 | 1 |
1 | 0 | 1 |
1 | 1 | 1 |
3. LE Faitotoa
E na'o le tasi le mea e fa'aoga ai ma mea e maua i so'o se taimi. NOT faitotoa, i le isi itu, e masani ona faʻaaogaina e gaosia ai galuega nai lo mea e faʻaoga.
O le i'uga e 0 pe a fai e 1 le fa'aoga ole faitotoa NOT; afai e 0 le fa'aoga, o le i'uga o le 1.
Ona o lona aoga, ua lauiloa foi o se inverter. O le NOT gate e ta'ua i nisi taimi o le Unary gate ona o le manino numera o le aofa'i o mea e fai.
Faʻaaliga
Y=A'
Ata poloka
Laulau Upu Moni
Ulufale (A) | Galuega Fa'atino (LEAI A) |
0 | 1 |
1 | 0 |
4. NOR Faitotoa
E faia uma i faitotoa OR ma NOT. Ole faitoto'a NOR ole fa'afeagai ole polar ole faitoto'a OR ile tulaga ole fa'aogaina.
I so'o se taimi, ole faitotoa NOR e mafai ona lua pe sili atu mea e fai ae na'o le tasi le gaioiga. A leai uma mea fa'aoga, e toe fo'i mai le faitoto'a NOR 1; peita'i, afai o se tasi o mea fa'aoga e tasi (1), e leai (0) le gaosiga.
Faʻaaliga
Y=(A+B)'
Ata poloka
Laulau Upu Moni
A | B | gaosiga |
0 | 0 | 1 |
0 | 1 | 0 |
1 | 0 | 0 |
1 | 1 | 0 |
5. Faitotoa NAND
O se tu'ufa'atasiga o le AND ma le NOT gate e mafai ona talia ni mea e lua pe sili atu i le taimi e tasi ae na'o le tasi le galuega.
O le auala o le faitotoa NAND o le faʻafeagai lea o le faitotoa AND. Afai e 0 se tasi o le faitotoa o le faitotoa o le NAND, e maua le galuega faatino 1; a le o lea, o le mea e maua mai i taimi uma e 0.
Faʻaaliga
Y=(AB)'
Ata poloka
Laulau Upu Moni
A | B | gaosiga |
0 | 0 | 1 |
0 | 1 | 1 |
1 | 0 | 1 |
1 | 1 | 0 |
6. XOR Faitotoa
O le Exclusive-OR, e masani ona ta'ua o le 'Ex-OR' gate, o se faitoto'a fa'akomepiuta fa'akomepiuta e sili atu i le lua mea e fa'aoga ae na'o le tasi le tau e maua ai.
Ole fua ole XOR Gate ole '1' pe afai o se tasi o mea fa'aoga ole '1.' O le taunuuga o le '0' pe afai o mea uma e lua e '1.' O le taunuuga o le '0' pe afai o mea uma e lua e '0.'
Faʻaaliga
Y=A'.B+A.B'
Ata poloka
Laulau Upu Moni
A | B | gaosiga |
0 | 0 | 0 |
0 | 1 | 1 |
1 | 0 | 1 |
1 | 1 | 0 |
7. XNOR Faitotoa
O le Exclusive-NOR, e masani ona ta'ua o le 'EX-NOR' gate, o se faitotoa fa'akomepiuta fa'akomepiuta e sili atu i le lua mea e fa'aoga ae na'o le tasi le mea e maua mai ai.
Afai o mea uma e lua o le '1,' o le XNOR Gate o le '1.' O le taunuuga o le '0' pe a '0' mea uma e lua. O le taunuuga o le a '0' pe afai o se tasi o mea e fai e '0.'
Faʻaaliga
Y=A.B+A'B'
Ata poloka
Laulau Upu Moni
A | B | gaosiga |
0 | 0 | 1 |
0 | 1 | 0 |
1 | 0 | 0 |
1 | 1 | 0 |
Fa'aoga Faitoto'a
- E mafai ona tuʻufaʻatasia faitotoa faʻapitoa i ni auala, ma o masini fou, satelite, ma e oʻo lava i robots e manaʻomia le miliona o nei faʻapotopotoga.
- Logic faitotoa e faʻaaogaina i le tele o faʻaoga. Chips (ICs) o loʻo iai nei vaega, lea e maua i komepiuta, telefoni, komepiuta feaveaʻi, ma isi masini eletise.
- Fa'aliliuga fa'amatalaga, fa'asologa, ma fa'agaioiga fa'amaumauga e manuia uma mai faitoto'a fa'atatau. Logic faitotoa e faʻaaogaina tele i le transistor-transistor logic ma le CMOS electronics.
- O fa'ailo fao, pu, ki, ma moli o le auala e fa'aoga uma ai fa'aupuga faigofie o faitoto'a. O nei faitoto'a e fa'aaogaina lautele i le tele o alamanuia talu ai e mafai ona latou filifili e amata pe taofi e fa'atatau i manatu.
tulaga e lelei
- E taugofie. O le i'uga, e matua'i taugofie.
- E mana'omia le itiiti o le eletise.
- O le manatu 0 ma le manatu 1 e manino le tuueseeseina.
- E fai ma faavae mo masini komepiuta uma.
- Fa'aaogā le Algebra Boolean e fa'atino ai galuega fa'atatau.
leaga
- E le mafai ona mafaufauina le iloa o le faitotoa i se faiga e sili atu ona mata'utia po'o se mamanu matagaluega talu ai e faigata ona tu'u ma feso'ota'i lelei.
- O le maualalo o le eletise galue o se mea lelei e maua.
- E tuueseese le mea e sao ai ma le galuega faatino i se taimi tuai.
iʻuga
O le tafe o le eletise o loʻo faʻatautaia e se faitotoa faʻaoga.
E tatau ona e tu'uina atu i ai, ma afai e mafai le fesiitaiga, e mafai ona tafe atu le vai.
O fa'ata'ita'iga mo le tafega o lo'o e fa'afaigaluegaina o se ki e masani ona fa'amatalaina e le faitoto'a fa'atatau.
E mafai ona e faʻaogaina faitotoʻa faʻaoga e faʻataunuʻu ai galuega faʻalua e pei o le faʻaopoopoga, faʻateleina, ma le vaevaeina.
Tuua se tali