२०२१ को शुरुमा भारतको नयाँ दिल्लीमा हुँदा, सीआईए निर्देशक विलियम बर्न्ससँग यात्रा गर्ने अमेरिकी गुप्तचर अधिकारीले हवाना सिन्ड्रोमका लक्षणहरू रिपोर्ट गरे।
अमेरिकी मिडिया रिपोर्टहरू अनुसार, समाचारले सीआईए निर्देशकलाई क्रोधित बनाएको छ र यदि कुनै विपक्षी शक्ति 'आक्रमण' मा संलग्न भएको प्रमाणित भयो भने यसले 'गम्भीर वृद्धि' निम्त्याउन सक्छ।
यो भारतमा घटनाको पहिलो दस्तावेज गरिएको घटना हो, र यसको कूटनीतिक असर हुन सक्छ। यो अवस्था मूल रूपमा क्युबामा 2016 को अन्तमा पत्ता लगाइएको थियो।
अस्पष्ट न्यूरोलोजिकल रोगले धेरै राष्ट्रहरूमा अमेरिकी जासूस र कूटनीतिज्ञहरूलाई प्रहार गरेको छ। अमेरिकी मिडिया स्रोतहरूका अनुसार मस्को, पोल्याण्ड, जर्जिया, ताइवान, कोलम्बिया, किर्गिजस्तान, उज्वेकिस्तान र अस्ट्रिया लगायत विश्वभरि गत वर्षहरूमा १३० भन्दा बढी समान आक्रमणहरू रेकर्ड गरिएका छन्।
त्यसोभए, "हवाना सिन्ड्रोम" वास्तवमा के हो र यसको कारण के हो? हामी सबै कुरालाई थप गहिराइमा जाऔं।
त्यसोभए, हवाना सिन्ड्रोम के हो?
हवाना सिन्ड्रोम असक्षम हुने लक्षणहरूको संग्रह हो जसले प्रारम्भिक रूपमा अमेरिकी गुप्तचर अधिकारीहरू र हवाना, क्युबामा 2016 को अन्त्यमा तैनाथ कूटनीतिक कर्मचारीहरूलाई प्रहार गरेको थियो।
अर्को वर्ष, विश्वभरका अमेरिकी दूतावासहरूले समान समस्याहरू रिपोर्ट गरे। यस रोगको खोजी गर्ने अन्वेषकहरूका अनुसार, हवाना सिन्ड्रोम, जुन पहिले मास हिस्टेरिया वा तनाव जस्ता मनोवैज्ञानिक कारकहरूद्वारा उत्पन्न प्रतिक्रियाको रूपमा अस्वीकार गरिएको थियो, सायद माइक्रोवेव युद्धको परिणाम हो।
लक्षणहरू घाउ वा मध्यम मस्तिष्कको चोटसँग तुलना गर्न सकिन्छ र ठूलो मात्रामा कूटनीतिज्ञहरू, गुप्तचर अधिकारीहरू, सैन्य कर्मचारीहरू, र तिनीहरूका परिवारका सदस्यहरू विदेशमा रहेकाहरूले रिपोर्ट गरेका छन्।
लक्षणहरू, जसलाई "हवाना सिन्ड्रोम" भनिन्छ, वाकवाकी, गम्भीर टाउको दुख्ने, चक्कर लाग्ने, थकान, विचलित, निद्रा समस्याहरू, र श्रवणशक्तिमा कमी समावेश छ।
क्युबा र चीनमा रहेका आधा दर्जनभन्दा बढी अमेरिकी राजदूत र उनीहरूका परिवारका साथै हवानामा रहेका कम्तीमा १४ जना क्यानाडाली नागरिकमा समान लक्षणहरू देखिएको बताइएको छ।
वास्तवमा हवाना सिन्ड्रोम पछाडि के छ?
अहिले कसैलाई पक्का थाहा छैन। यद्यपि, क्युवाली अनुभव पाँच दशकभन्दा बढी समयदेखि अमेरिकासँग शत्रुतापूर्ण रहेको देशमा भएको हुनाले, शङ्का मूलतः क्युवाली गुप्तचर निकायमा भएको थियो, जसले अमेरिका-क्युबा सम्बन्धलाई सामान्य बनाउन चाहँदैनन्।
अमेरिकी कूटनीतिज्ञहरूले काम गर्ने तनावपूर्ण वातावरण उनीहरूको लक्षणहरूको लागि जिम्मेवार छ भनी दाबी गर्दै विशेषज्ञहरूको समूहले यस्तो रोगको सम्भावनालाई विवादित गरेको छ। एक मास साइकोजेनिक (तनाव-सम्बन्धित) विकार, रोबर्ट डब्ल्यू बलोह, न्यूरोलोजीका UCLA प्रोफेसरका अनुसार।
उनले विषाक्त खाना खाएको जानकारी पाएपछि व्यक्तिहरूले कसरी अस्वस्थ महसुस गर्छन् भन्ने परिदृश्यसँग तुलना गरे, यो पूर्ण रूपमा सुरक्षित भएको तथ्यको बाबजुद। नतिजाको रूपमा, तनाव-सम्बन्धित रोग मात्र व्याख्या हो।
अरूले, अर्कोतर्फ, मूल रूपमा सोचे कि यो "सोनिक आक्रमण" थियो। अमेरिकी वैज्ञानिकहरूको थप अनुसन्धान र बिरामीहरूको चिकित्सा मूल्याङ्कनले यो निष्कर्ष निकाल्यो कि पीडितहरू उच्च-शक्तियुक्त माइक्रोवेभको सम्पर्कमा आएका थिए जसले तिनीहरूको स्नायु प्रणालीमा चोट पुर्यायो वा हस्तक्षेप गर्यो। यसले दिमाग भित्र दबाब सिर्जना गरेको मानिन्छ जसले आवाज सुन्ने छाप दिन्छ।
उच्च-शक्तियुक्त माइक्रोवेभहरूले शरीरको सन्तुलनको भावनालाई मात्र असर गर्दैन, तर स्मरणशक्तिलाई पनि असर गर्छ र मस्तिष्कलाई दिगो क्षति पुर्याउँछ। यो भनिन्छ कि उच्च-शक्तियुक्त माइक्रोवेभ बीमहरू एक विशिष्ट उपकरण मार्फत प्रसारित हुन्छन्, जसलाई अमेरिकीहरूले "माइक्रोवेभ हतियार" भनिन्छ।
ओह, माइक्रोवेव हतियार, साँच्चै?
माइक्रोवेभ हतियारहरू एक प्रकारको प्रत्यक्ष ऊर्जा हतियार हुन् जसले ध्वनिक, लेजर वा माइक्रोवेभहरूको रूपमा लक्ष्यमा अत्यधिक केन्द्रित ऊर्जालाई गोली हान्दछ।
माइक्रोवेभ ओभन जस्तै म्याग्नेट्रोन भनिने इलेक्ट्रोन ट्यूबले विद्युत चुम्बकीय तरंगहरू (माइक्रोवेभहरू) उत्पन्न गर्छ जुन उपकरण भित्रको धातुको वरिपरि उछालिन्छ र खानाद्वारा अवशोषित हुन्छ।
माइक्रोवेभहरूले खानामा पानीका अणुहरूलाई उत्तेजित गर्छ, र तिनीहरूको कम्पनले तातो उत्पन्न गर्छ, जसले यसलाई पकाउँछ। त्यसोभए, यी लहरहरूले मानव शरीरमा कस्तो प्रभाव पार्छ?
उच्च-तीव्रता माइक्रोवेभ पल्सको अधीनमा रहेका मानिसहरूले आफ्नो टाउको भित्रबाट निस्किएको क्लिक वा बजिङ आवाज सुनेको रिपोर्ट गरेका छन्। यसले शारीरिक हानि नगरी अल्पकालीन र दीर्घकालीन प्रभाव पार्न सक्छ।
चीन र रूसबीबीसीको अनुसन्धानका अनुसार, दुबै माइक्रोवेभ अनुसन्धानमा संलग्न छन् र औद्योगिक उपयोगको लागि डिजाइन गरिएका उपकरणहरू पुन: प्रयोग गर्न सक्छन्।
यद्यपि, पाँच वर्षको तथ्याङ्क सङ्कलन, परीक्षण र पीडितहरूको चिकित्सा परीक्षणको बाबजुद पनि अमेरिकाले माइक्रोवेभ हतियार 'वास्तविकता हो भन्ने निश्चित प्रमाणहरू उत्पादन गर्न सकेको छैन। यो हतियारको मेकानिक्स के हो वा यसले कसरी काम गर्छ भनेर कसैलाई थाहा छैन।
तथाकथित हतियारले आफ्नो दायरामा रहेका सबैलाई असर नगरी केही व्यक्तिहरूलाई कसरी लक्षित गर्न सक्छ भन्ने कुरा पनि छ। संयुक्त राज्य अमेरिकाका केही चिकित्सा विशेषज्ञहरूले यो परिकल्पनालाई अस्वीकार गर्न थालेका छन्, यो रोगलाई लक्षित हुने व्यापक डरले बढेको मनोवैज्ञानिक विकारको रूपमा वर्णन गर्दै।
यसलाई कसरी उपचार गर्न सकिन्छ?
सेतो पदार्थको संरचनामा विसंगतिहरू छन् जब प्रभावित व्यक्तिहरूको एमआरआई तस्विरहरू स्वस्थ व्यक्तिहरू (मस्तिष्क र मेरुदण्डको सेतो तन्तु जसमा प्रायः माइलिनेटेड स्नायु फाइबरको बन्डलहरू हुन्छन्) तुलना गरिन्छ।
यसले परिकल्पनालाई समर्थन गर्दछ कि हवाना सिन्ड्रोम मस्तिष्क गतिविधि र संरचनामा गैर-विशिष्ट र अस्पष्ट परिवर्तनहरू द्वारा विशेषता हो।
यो रोग वैकल्पिक चिकित्सा उपचार जस्तै आर्ट थेरापी, ध्यान, सास फेर्ने अभ्यास, र एक्यूपंक्चर संग उपचार गरिन्छ। विशिष्ट न्यूरोलॉजिकल अभ्यासहरूको 1-घण्टा सत्रहरू समावेश गर्ने पुनर्वास कार्यक्रमले केही प्रतिज्ञा देखाएको छ, तर थप अनुसन्धान आवश्यक छ।
संज्ञानात्मक कार्यहरू, सन्तुलन अभ्यासहरू, अर्थोप्टिक अभ्यासहरू, र कठिन माथिल्लो र तल्लो अंग गतिहरू दोहोर्याउने सबै प्रत्येक सत्रमा समावेश छन्।
निष्कर्ष
हवाना सिन्ड्रोम शारीरिक वा साइकोजेनिक हो कि भनेर 5 वर्ष पछि, विभिन्न महाद्वीपहरूमा सयौं उदाहरणहरू, र निष्कर्षविहीन सोधपुछ पछि कहिल्यै अन्तिम जवाफ नहुन सक्छ।
यद्यपि हवाना सिन्ड्रोम केहि क्षेत्रहरूमा अन्य MPI प्रकोपहरू भन्दा फरक छ, यो भन्दा बढी समान छ - र अमेरिकी खुफिया समुदायमा पागलपन अभूतपूर्व हुनेछैन।
valdek
मैले 1974-1977 मा उत्तरी फ्लीटमा यस्तै रेडियो ट्रान्समिटरमा सेवा गरें। त्यसबेला, निस्सन्देह, यो अझै धेरै गोप्य थियो।