မာတိကာ[ဖျောက်][ရှိုး]
ဆေးသိပ္ပံနယ်ပယ်သည် နှစ်များတစ်လျှောက် အဆမတန် တိုးတက်လာသည်။ ဆေးဝါးအသစ်များ တီထွင်ထုတ်လုပ်ရာတွင် တိုးတက်မှုများမှသည် ကျန်းမာရေးစောင့်ကြည့်ကိရိယာများတွင် နာနိုနည်းပညာကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းအထိ၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် မျိုးစိတ်တစ်ခုအဖြစ် ခရီးရှည်လာပါသည်။
ထိုကဲ့သို့သော တိုးတက်မှုတစ်ခုမှာ လူသားတစ်ဦး၏ ဂျီနိုမ်ကို ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် လူသားတစ်ဦး၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အင်္ဂါရပ်များကို နားလည်ပြီး ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်းရှိသည်။
ဆောင်းပါးသည် စာဖတ်သူအား မျိုးရိုးဗီဇနယ်ပယ်နှင့် နိဒါန်းတစ်ခု၊ လူသားမျိုးရိုးဗီဇနှင့် မျိုးရိုးဗီဇတည်းဖြတ်ခြင်းနှင့် CRISPR နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးချမှုများကို တင်ဆက်ပေးပါသည်။
လူ့ဂျီနိုမ်
ဇီဝဗေဒအရပြောရလျှင် လူသားတစ်ဦးသည် ဝိသေသလက္ခဏာများစွာရှိသော ရှုပ်ထွေးသောဖွဲ့စည်းမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ အရပ်၊ ဆံပင်အရောင်၊ မျက်လုံးအရောင်၊ မျက်နှာသွင်ပြင် စသည်တို့ကဲ့သို့ ဤလက္ခဏာရပ်များသည် ၎င်းတို့၏ DNA ကို အသုံးပြု၍ ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်။
DNA ကို
Deoxyribonucleic acid (DNA) သည် သက်ရှိအရာများ၏ ပုံသဏ္ဍာန်နှင့် လုပ်ဆောင်ပုံဆိုင်ရာ အချက်အလက်အားလုံးကို သယ်ဆောင်ပေးသည့် အခြေခံဓာတုဒြပ်စင်များ (သကြား၊ ဖော့စဖိတ်နှင့် အောက်ခံများ) ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။
ဇီဝဗေဒပညာရှင်များနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များသည် DNA ၏ပုံစံကို လေ့လာခြင်းဖြင့် အချက်အလက်ကို ကုဒ်ဖော်နိုင်သည်၊ လူတိုင်းအတွက် ထူးခြားသော အချက်အလက်ကို ကုဒ်လုပ်နိုင်သည်။
ဗီဇ
မျိုးရိုးဗီဇသည် ပရိုတင်းတစ်မျိုးအတွက် ကုဒ်နံပါတ်ပေးသော DNA ၏ သီးခြားအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် DNA ၏လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို လုပ်ဆောင်ပေးသည့် ဗီဇမှထုတ်လုပ်သော ပရိုတင်းများဖြစ်သည်။
ဗီဇများသည် မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း၏ ယူနစ်များအဖြစ် လုပ်ဆောင်ကြပြီး မိဘများမှ ၎င်းတို့၏ အမျိုးအနွယ်များထံသို့ သီးခြားဝိသေသလက္ခဏာများ ပေးပို့ရန် တာဝန်ရှိသည်။
သက်ရှိများ၏ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် မျိုးရိုးဗီဇပစ္စည်း စုစုပေါင်းပေါင်းကို ၎င်း၏ ဂျီနိုမ်ဟုခေါ်သည်။ လူသားမျိုးရိုးဗီဇကို နားလည်ခြင်းဖြင့် ကုသရန်၊ ကုသရန်၊ သို့မဟုတ် ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းအသစ်များကို သိပ္ပံပညာရှင်များ တီထွင်နိုင်စေခဲ့ပြီး လူသားမျိုးနွယ်ကို ထိခိုက်စေသော ရောဂါထောင်ပေါင်းများစွာကိုပင် ကာကွယ်နိုင်စေခဲ့သည်။
ဤနေရာတွင် မျိုးရိုးဗီဇတည်းဖြတ်မှု ဝင်လာသည်။
မျိုးဗီဇတည်းဖြတ်ခြင်း
Genome သို့မဟုတ် gene တည်းဖြတ်ခြင်းများသည် သိပ္ပံပညာရှင်များအား သက်ရှိများ၏ DNA ကို ပြောင်းလဲနိုင်စေမည့် နည်းပညာအုပ်စုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤနည်းပညာများသည် ဂျီနိုမ်ရှိ သီးခြားနေရာများတွင် မျိုးရိုးဗီဇပစ္စည်းများကို ထည့်သွင်းခြင်း၊ ဖယ်ရှားခြင်း သို့မဟုတ် ပြောင်းလဲခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။
မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အင်ဂျင်နီယာနည်းပညာများကဲ့သို့ပင် မျိုးဗီဇပစ္စည်းများကို လက်ခံဂျီနိုမ်များထဲသို့ ကျပန်းထည့်သွင်းသည့် အခြားမျိုးရိုးဗီဇအင်ဂျင်နီယာနည်းပညာများနှင့်မတူဘဲ၊ ဤနည်းပညာများသည် အလွန်တိကျသောနေရာများတွင် ထည့်သွင်းမှုများကို ပစ်မှတ်ထားကြသည်။
ဒါကဘယ်လိုမျိုးအလုပ်လုပ်သလဲ?
ဗီဇပြုပြင်ခြင်းတွင် အင်ဇိုင်းများပါဝင်သည်။ အင်ဇိုင်းများသည် ဓာတုဖြစ်စဉ်များကို လုပ်ဆောင်ရန် သို့မဟုတ် အရှိန်မြှင့်ပေးသည့် ပရိုတင်းများဖြစ်သည်။ မျိုးရိုးဗီဇပြုပြင်ရာတွင် အသုံးပြုသည့် အင်ဂျင်နီယာဆိုင်ရာ အင်ဇိုင်းများကို nuclease ဟုခေါ်ပြီး ၎င်းတို့သည် DNA ဖြတ်တောက်နိုင်သည်။
Nuclease သည် ၎င်းတို့ကို ဖြတ်ရမည့် DNA ကြိုးများဆီသို့ လမ်းညွှန်ပေးသည့် အခြားသော ဓာတုပစ္စည်းဖြင့် အင်ဂျင်နီယာချုပ်ထားပါသည်။ ဖြတ်လိုက်သော DNA ကြိုးများသည် ပြန်လည်ထုတ်ပေးနိုင်သော်လည်း ယခုတစ်ကြိမ်တွင် ၎င်းတို့ကို လိုချင်သော DNA ကြိုးများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲရန်အတွက် လိုချင်သောအချက်အလက်များဖြင့် ကျွေးမွေးပါသည်။
ကြိုးသစ်များဆိုသည်မှာ ဗီဇအသစ်နှင့် ဗီဇအသစ်များကို လက္ခဏာအသစ်များကို ဆိုလိုသည်။
သိပ္ပံပညာရှင်များသည် လူသားများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော မတူညီသောရောဂါများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် မျိုးဗီဇပြုပြင်ခြင်းကို အသုံးပြုကြသည်။
ကြွက်နှင့် ငါးများကဲ့သို့သော တိရစ္ဆာန်များ၏ မျိုးရိုးဗီဇများကို တည်းဖြတ်ပြီး အဆိုပါပြောင်းလဲမှုများသည် ၎င်းတို့၏ကျန်းမာရေးကို မည်သို့အကျိုးသက်ရောက်သည်ကို စောင့်ကြည့်လေ့လာကြသည်။ ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ တွေ့ရှိချက်များကို အသုံးပြု၍ လူသားမျိုးရိုးဗီဇများတွင် အလားတူပြောင်းလဲမှုများသည် လူသား၏ကျန်းမာရေးကို မည်ကဲ့သို့အကျိုးသက်ရောက်နိုင်သည်ကို ခန့်မှန်းခဲ့ကြသည်။
ထို့အပြင် သိပ္ပံပညာရှင်များသည် မျိုးဗီဇကုထုံးကို တီထွင်ကြသည်။ ဤကုသမှုများတွင် မျိုးရိုးဗီဇ တည်းဖြတ်ခြင်းကို အသုံးပြု၍ လူသားများတွင် ရောဂါများကို ကာကွယ်ခြင်းနှင့် ကုသခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။
CRISPR နည်းပညာ
မျိုးရိုးဗီဇတည်းဖြတ်ခြင်းနည်းပညာတွင် ကြီးမားသောအောင်မြင်မှုတစ်ခုမှာ Clustered Regularly Interspersed Short Palindromic Repeats (CRISPR) ကို မိတ်ဆက်ခြင်းဖြစ်သည်။
CRISPR သည် အချို့သော ဘက်တီးရီးယားများတွင် သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်သည့် ကာကွယ်ရေးစနစ်အပေါ် အခြေခံထားသည်။ ထိုဘက်တီးရီးယားရှိ DNA တွင် တိုတောင်းသော palindromic sequences အများအပြား (RAAR ကဲ့သို့ ရှေ့နှင့်နောက်သို့ တူညီသောစကားလုံးများ) ပါရှိသည်။
ဘက်တီးရီးယားများသည် ဤ palindromic ဖြစ်စဉ်များအတွင်းတွင် ၎င်းတို့တိုက်ခိုက်ခဲ့သော ဗိုင်းရပ်စ်အချို့ကို သိမ်းဆည်းထားမည်ဖြစ်သည်။
ဒါကဘယ်လိုမျိုးအလုပ်လုပ်သလဲ?
CRISPR တွင်အသုံးပြုသောအင်ဇိုင်းကို Cas9 ဟုခေါ်သည်။ ဤအင်ဇိုင်းသည် ရောဂါပိုးကူးစက်ခံထားရသော palindromic sequence တွင် သူ့ကိုယ်သူ တွယ်ကပ်သွားပြီး DNA ကို အပိုင်းပိုင်းခွဲကာ ဗိုင်းရပ်စ်နှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်များကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။
လက်နက်ကိုင် Cas Protein သည် ဗိုင်းရပ်စ် DNA ကို မှတ်မိပြီး တူညီသော ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဘက်တီးရီးယား ထပ်မံကူးစက်ခံရပါက ၎င်းကို ချက်ချင်း ဖျက်ဆီးမည်ဖြစ်သည်။
CRISPR ၏အသုံးချမှုများ
CRISPR ကို သုတေသန၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးမြူခြင်း၊ အစားအစာထုတ်လုပ်ခြင်း၊ အစိမ်းရောင်လောင်စာနှင့် အခြားအရာများအပါအဝင် နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့် အသုံးပြုခဲ့သည်။
1 ။ သုတေသန
CRISPR စနစ်များကို တိရိစ္ဆာန်များတွင် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာချို့ယွင်းမှုများ သက်သာရာရစေမည့် လေ့လာမှုများတွင် အကောင်အထည်ဖော်နေပြီး မျက်စိနှင့်သွေးရောဂါများကို ကုသရန်အတွက် ဆေးခန်းတွင် မကြာမီ အသုံးပြုနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။
ပစ်မှတ်ထားသော ကင်ဆာကုထုံးများအတွက် CRISPR-Cas9 ကို အသုံးပြု၍ လက်တွေ့စမ်းသပ်မှု နှစ်ခုကို တရုတ်နှင့် အမေရိကန်တို့က အတည်ပြုခဲ့သည်။
ဇီဝဆေးပညာဆိုင်ရာ အသုံးချမှုများအပြင် သီးနှံနှင့် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကို အရှိန်မြှင့်ရန်အတွက် လေ့လာမှုများတွင် ယခုအခါတွင် အဆိုပါကိရိယာများကို ပိုးသတ်ဆေးအသစ်များ အင်ဂျင်နီယာချုပ်နှင့် ရောဂါပိုးသယ်ဆောင်သည့် အင်းဆက်ပိုးမွှားများကို gene drives များဖြင့် ထိန်းချုပ်ထားသည်။
2 ။ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု
သိပ္ပံပညာရှင်များသည် CRISPR-Cas9 နည်းပညာဖြင့် ဘက်တီးရီးယားသတ်နိုင်သော ဗိုင်းရပ်စ်များ (ဘက်တီးရီးယားပိုးမွှား) မျိုးရိုးဗီဇများကို မွမ်းမံခြင်းဖြင့် ပဋိဇီဝခံနိုင်ရည်ရှိသောဘက်တီးရီးယားများကို ဖျက်ဆီးရန် နည်းလမ်းများကို တီထွင်နိုင်ခဲ့သည်။
ဤစနစ်များသည် လူသားရောဂါအတွက် တိရစ္ဆာန်ပုံစံများ ဖန်တီးခြင်းနှင့် ရောဂါပိုးရှိသောဆဲလ်များမှ HIV ကို ဖယ်ရှားနိုင်စေပါသည်။
လူသားရောဂါဆိုင်ရာ ကြွက်ပုံစံတစ်ခုတွင် CRISPR သည် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အမှားအယွင်းတစ်ခုကို ပြုပြင်ခဲ့ပြီး ရောဂါရှိသောကြွက်များကို လက်တွေ့ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည်။
3. အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်
CRISPR ကို အစောပိုင်းသန္ဓေသားလောင်းများတွင် ဗီဇပြုပြင်ထားသောသက်ရှိများဖန်တီးရန် အသုံးချခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏တစ်ရှူးများတွင် များပြားလှသောဗီဇတည်းဖြတ်မှုရရှိရန် ဓာတ်ခွဲခန်းတိရစ္ဆာန်များထဲသို့ ထိုးသွင်းခဲ့သည်။
CRISPR ကိုအခြေခံ၍ ချဉ်းကပ်မှုများကို ကြွက်များ၊ ကြွက်များနှင့် အခြားသော လူသားမဟုတ်သော မျောက်ဝံများ အပါအဝင် တိရစ္ဆာန်များ၏ မျိုးဗီဇများကို ပြုပြင်ရန် အသုံးပြုထားသည်။ ဤနည်းလမ်းများကို ကုန်ထုတ်စွမ်းအားမြှင့်တင်ရန်၊ ရောဂါခုခံနိုင်စွမ်းနှင့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များတွင် ရှာဖွေထားသော စရိုက်လက္ခဏာများ/အင်္ဂါရပ်များကို အသက်သွင်းရန် အသုံးပြုနိုင်သည်။
CRISPR ကိုအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ဆန်းသစ်သောတိရိစ္ဆာန်ပုံစံများ မျိုးဆက်တစ်ခုကိုပင် မိတ်ဆက်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။
4. အစားအစာထုတ်လုပ်မှု
CRISPR ဗီဇတည်းဖြတ်နည်းပညာသည် သီးနှံအထွက်နှုန်းနှင့် အရည်အသွေးကို တိုးတက်စေနိုင်သည်။ အပင်အခြောက်ခံနိုင်ရည်၊ ပေါင်းသတ်ဆေးနှင့် ပိုးသတ်ဆေးများကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေပြီး အစာဘေးကင်းရေးနှင့် လုံခြုံမှုကို တိုးမြှင့်ပေးသည်။
၎င်းသည် ပဋိဇီဝဆေးယဉ်ပါးမှုကို ဖယ်ရှားရန်၊ ထုတ်ကုန်များ၏ သိုလှောင်မှုသက်တမ်းကို မြှင့်တင်ပေးပြီး အပင်မွေးခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကို အရှိန်မြှင့်ပေးနိုင်သည်။
အရည်အသွေးပိုကောင်းသော အပင်များသည် တိရစ္ဆာန်များအတွက် အရည်အသွေးပိုကောင်းသော အစာများကို ဆိုလိုပြီး ၎င်းတို့၏ ကျန်းမာရေးကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ အပင်များနှင့် တိရစ္ဆာန်များသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ အစာကွင်းဆက်၏ အခြေခံဖြစ်သောကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အစားအစာအရည်အသွေးနှင့် ထုတ်ကုန်များကို ရရှိနိုင်ပါသည်။
5. Green Fuel
အစိမ်းရောင်လောင်စာသည် အော်ဂဲနစ်ရင်းမြစ်များမှ ထုတ်လုပ်ပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် သဟဇာတဖြစ်သော လောင်စာဖြစ်သည်။
CRISPR သည် phototropic algae မှ biodiesel (အစိမ်းရောင်လောင်စာပုံစံ) ၏နှစ်ဆပိုမိုထုတ်လုပ်နိုင်စေသည်။
မျိုးဗီဇကို ပြုပြင်ရန် CRISPR ကို အသုံးပြု၍ ရေညှိတွင် lipid ထုတ်လုပ်မှုကို နှစ်ဆတိုးခြင်းဖြင့် ဤလောင်စာအား ရရှိသည်။ Lipids သည် လောင်ကျွမ်းနိုင်သောဖြစ်ပြီး အခြေခံအားဖြင့် ဇီဝဒီဇယ်ကို ဖန်တီးသည်။
သို့သော် မျိုးရိုးဗီဇတည်းဖြတ်ခြင်းသည် ကျင့်ဝတ်သိက္ခာရှိပါသလား။
သဘာဝကျသော ကျင့်စဉ်ကို ပြောင်းလဲခြင်းသည် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ဖိတ်ခေါ်မည်မှာ သေချာပါသည်။ CRISPR ကဲ့သို့သော မျိုးရိုးဗီဇ တည်းဖြတ်မှုနည်းပညာများကို အသုံးပြု၍ လူသားမျိုးရိုးဗီဇကို ပြောင်းလဲခြင်းသည် တိကျပြတ်သားသော အထောက်အပံ့ကို မတွေ့ရှိရပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သားဥနှင့် သုက်ပိုးဆဲလ်များ၏ မျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် နောင်လာနောက်သား မျိုးဆက်များသို့ လွှဲပြောင်းပေးနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။
ဤနည်းပညာကို သာမန်လူ့စရိုက်များ (ဉာဏ်ရည် သို့မဟုတ် အရပ်မြင့်ခြင်းကဲ့သို့) မြှင့်တင်ရန် ဤနည်းပညာကို အသုံးပြုသင့်သည်နှင့် ပတ်သက်၍ ကြီးမားသော ငြင်းခုံမှုများရှိနေသည်။
ပစ်မှတ်မရှိသောအကျိုးသက်ရောက်မှုများ (နေရာမှား၌တည်းဖြတ်မှုများ) နှင့် mosaicism (အချို့ဆဲလ်များကတည်းဖြတ်သော်လည်းအခြားအရာများမလုပ်သောအခါ) ကြောင့်ဤနည်းပညာကိုအသုံးပြုနေစဉ်ဘေးကင်းရေးဆိုင်ရာစိုးရိမ်မှုများလည်းပေါ်ပေါက်လာသည်။
ကျင့်ဝတ်နှင့် ဘေးကင်းရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများအပေါ် အခြေခံ၍ မျိုးပွားသည့်ဆဲလ်များ၏ ဂျီနိုမ် တည်းဖြတ်မှုသည် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံများစွာတွင် တရားမဝင်ပါ။
ကောက်ချက်
လူသားဂျီနိုမ်ကို နားလည်ခြင်းက ကျွန်ုပ်တို့အား နာနိုစကေးဖြင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနည်းပညာကို တော်လှန်နိုင်စေခဲ့သည်။
မျိုးရိုးဗီဇတည်းဖြတ်ခြင်းနှင့် CRISPR နည်းပညာသည် ရောဂါကို အမြစ်ပြတ်ချေမှုန်းရန်နှင့် လူသားမစုံလင်မှုများကိုပင် ပြုပြင်ခြင်းအတွက် အဆန်းသစ်ဆုံးအသုံးချမှုများကို ပံ့ပိုးပေးထားသည်။
ဤနည်းပညာများသည် ရောဂါကင်းစင်သော Homo sapiens မျိုးဆက်ကို ဖန်တီးရန် သော့ချက်ဖြစ်ကြောင်း သိပ္ပံပညာရှင်များက ခန့်မှန်းကြသည်။
မျိုးရိုးဗီဇ တည်းဖြတ်ခြင်းအပေါ် မင်းရဲ့ အမြင်က ဘယ်လိုလဲ။ မှတ်ချက်များတွင် ကျွန်ုပ်တို့ကို အသိပေးပါ။
တစ်ဦးစာပြန်ရန် Leave