He nui nga raru o nga tikanga pooti tuku iho i roto i te hapori honohono o enei ra, penei i nga raru haumaru me nga take marama. Ko te whakatinana i tetahi punaha pooti ipurangi i runga i te hangarau poraka ka kitea he otinga pea mo enei awangawanga.
Engari, me pehea e mahi ai?
Ka taea e te poraka te whakapumau i nga raraunga aukati me te whakarei ake i te maia o nga kaipōti ma te whakamahi i te ahua whakaheke o te poraka? I te wa e whakatere ana te hapori i nga uauatanga o te ao hou, tera pea te tikanga o taua punaha hei whakaohooho i te urunga manapori, kia whakamaarama nga tikanga pooti, kia pono ai te pono o te pooti.
Kia tuhura ake.
He Papamuri Iti
Ko te ariā o te whakamahi i te hangarau poraka mo nga punaha pooti i ara ake hei whakautu i nga take e piki haere ana nga tikanga pooti tuku iho. Ko nga awangawanga mo te haumarutanga, te marama, me te pono o nga pooti i tipu ake i te tipuranga o te hangarau me te hono atu o te ao.
I whakatenatena tenei i nga tohunga me nga miihini ki te whai whakaaro ki nga whakaaro hou ka taea te whakarereke i nga mahi torangapu.
Ko te ariā poraka, i whakaahuatia tuatahitia i te tau 2008 e tetahi tangata kore ingoa, roopu roopu ranei i raro i te ingoa pseudonym Satoshi Nakamoto, i rongonui na te whakaurunga o Bitcoin i te tau 2009. Ko te Blockchain he pukapuka kua tohatoha noa, kua tohatohahia e mau ana, e whakararu ana, e tuhi ana i nga whakawhitinga.
Ko tana hoahoanga ka whakakore i te hiahia mo nga kaiwawao me nga mana o te pokapū, he mea tino pai mo nga tono e hiahia ana kia whakawhirinaki me te kore e rereke.
Ko te angitu o Bitcoin i whakaatu i te kaha o te poraka i roto i nga whakawhitiwhitinga putea, i akiaki i nga tangata whakaaro whakamua ki te tirotiro i tana tono ki etahi atu ahumahi, penei i te pooti. Ko nga ariā taketake a Blockchain, tae atu ki te wehewehenga, te pono o te raraunga, me nga tikanga whakaaetanga, he whakautu tika ki nga take kua roa e pa ana ki nga punaha pooti.
I te wa i timata ai nga tohunga me nga kaingākau hangarau ki te tirotiro i te ahua o te punaha pooti e pa ana ki te poraka, ka whai mana. He maha nga pepa matauranga me nga tuhinga rangahau i timata ki te puta mai, e wetewete ana i nga painga me nga arai o te whakatakoto i taua punaha.
Ko te mutunga mai, ko te kaupapa o te pooti ipurangi e whakamahi ana i te poraka poraka i tipu mai i te whakaaro ki te huarahi e taea ai te whakarereke i te huarahi whakahaere pooti a nga hapori.
Nga Painga o nga Punaha Pooti Poraka Poraka
Ko tetahi o nga painga tuatahi o te punaha pooti ipurangi e pa ana ki te poraka ko tona haumarutanga me te marama. Ko te hangahanga o te poraka poraka ko te tikanga ka tuhia nga pooti ki roto i te pukapuka tamper-proof me te kore e taea te whakarereke, ka tino whakaitihia te tupono ki te hacking, ki te raweke ranei.
Ko tenei taumata teitei o te haumarutanga e whakatairanga ana i te pai ake o te whakaurunga o nga kaipōti me te whai waahi ma te whakatairanga i te whakawhirinaki ki waenga i nga kaipōti, nga mana pooti, me etahi atu hunga whai paanga.
Nga momo huarahi mo te whakamahi i te Poraka Poraka hei Whakatinana Pooti Ipurangi
Nga Tikanga Whakaaetanga Pūnaha Pooti i runga i te Poraka
Ko te whiriwhiri i te tikanga tino pai ko tetahi o nga waahanga hangarau tino nui o te whakatinana i te pooti ipurangi i runga i te poraka. Ko te whiriwhiringa algorithm e pa ana ki te whakapumautanga me te tuhi i nga pooti ki te poraka.
E rua nga whiringa e tirotirohia ana ko te tohu o te mahi (PoW) me te tohu o te tĭtĭ (PoS).
Whakaatu o te Mahi (PoW)
Whakaarohia te Tohu Mahi (PoW) hei whakataetae whakaoti panga. Ka whakataetae nga kaiuru (kaikeri) ki te whakaoti kai pangarau matatini ma te whakamahi i a raatau rorohiko i tenei keemu. Ko te kaikeri tuatahi ki te kimi i te otinga tika ka utua mo a raatau mahi ma te taapiri i tetahi poraka hou o nga whakawhitinga ki te poraka.
Ko te whakaoti i enei panga me nui te mana tukatuka, na te mea he mahi uaua.
Ko te haumarutanga o PoW i ahu mai i te mea me whakamahi nga kaikeri i nga rawa o te ao ki te takaro i te keemu whakaoti panga, penei i te hiko me nga rorohiko maamaa. Ina tukuna he poraka ki te poraka, ka kore e taea te whakarereke, te raweke ranei i nga korero o taua poraka.
Na te mea ko te whakarereke i tetahi mea i roto i te poraka me mahi ano nga mahi whakaoti panga mo nga poraka katoa e whai ake nei, kare e taea.
Tohu Mahi (PoW) mo te Pooti: Ka taea e nga kaipōti i roto i te punaha pooti ipurangi a PoW te whai waahi ki te mahi whakaoti panga. Ko ia pooti ka kiia he panga, me nga kaipooti (me a raatau rorohiko ranei) e whakataetae ana ki te whakaoti.
Ko te toa ko te pooti tika tuatahi ka whakatauhia ka taapiri atu ki te poraka. Heoi, kare e taea e PoW te whiriwhiri pai rawa atu mo nga punaha pooti na te mea he puhoi, he kaha-kaha, kaore hoki e whakarato i te tauineine e hiahiatia ana mo te maha o nga kaipōti.
Whakaatu o te Poari (PoS)
Me korero tatou inaianei mo te Tohu o te Stake (PoS). Whakaarohia te PoS he punaha pooti e whai mana pooti ai nga kaiuru (kaiwhakamana) ki te maha o nga tohu kei a ratou. Ko nga Kaitautoko ka tohua i runga i tenei punaha ki te hanga poraka hou me te whakamana i nga whakawhitinga.
Ko te nui ake o nga tohu ka "tiki" te kaitaunaki, ka kati ranei hei taunaha, ka kaha ake te kowhiria hei hanga poraka.
Ko te PoS, kaore i rite ki te PoW, kaore e hiahia ki te whakaoti panga whakataetae. Ko nga Kai-whakamana ka tohua i runga i te ahua matapae me te whakatau, i runga i te maha o nga tohu e pai ana ratou ki te "peti" i runga i te punaha.
Ka akiakihia nga Kaimanaaki ki te mahi pono na te mea ka tupono ka ngaro a raatau tohu tohu mena ka ngana ratou ki te tinihanga, ki te raweke ranei i te punaha.
Tohu o te Stake (PoS) mo te Pooti: I te nuinga o te waa, he pai ake te PoS mo nga punaha pooti ipurangi. Kare nga kaipooti e uru ki roto i nga mahi whakaoti panga i roto i te punaha pooti a PoS. Engari, ka kowhiria nga kaiwhakamana i runga i te maha o nga tohu kei a ratou me te tĭtĭ.
Ka hangahia e nga Kai-whakamana me te taapiri atu ki nga poraka poraka kei roto nga pooti kua tuhia.
Ko tenei tikanga ka tere ake, ka iti ake te kaha-kaha, ka nui ake te tauine mo te maha o nga pooti. He painga me nga huakore te PoW me te PoS, a ko te kowhiringa o te tikanga whakaaro ka whakatauhia e nga whaainga me nga whaainga a te punaha pooti ipurangi.
Kei te rapu tonu nga Kairangahau me nga kaiwhakawhanake i nga huarahi hou me nga whakapainga ki te whakamahi i te hangarau poraka hei hanga i nga punaha pooti ipurangi haumaru, pai, pono hoki.
Parenga tūmataiti me te manatoko tuakiri
Ko te pooti ipurangi me whai tikanga manatoko tuakiri he pono, he haumaru hoki. He maha nga wa e whakamahia ana nga tikanga cryptographic i roto i nga punaha pooti e pa ana ki te poraka ki te tuku i nga tuakiri pseudonymous me te manatoko.
Whakamunatanga Homomorphic me tohu-kore tohu he tikanga ka taea e nga kaipōti te whakaatu i o raatau tohu me te kore e whakaatu korero whaiaro.
Whakamuna Homomorphic
Ko te whakamunatanga Homomorphic he hangarau whakamunatanga kaha e taea ai te whakahaere i nga tatauranga mo nga raraunga whakamunatia me te kore e whakaatu i nga ihirangi o te raraunga taketake. Ko te tikanga ka taea e nga kaipōti te whakamuna i a ratou pooti i mua i te tuku ki te poraka i roto i te horopaki o te pooti ipurangi.
He haumaru, he mea huna hoki nga pooti ina whakamunatia, me te whakapumau ka noho motuhake te pooti.
Ka tae ki te wa ki te tatau i nga pooti, ka taea te wetewete me te tatau i nga pooti whakamunatia me te kore e whakaatu i nga manakohanga pooti takitahi.
Na te mea ka whakahaeretia te mahi wetemunatanga i roto i te taiao haumaru me te whakarite, ko te tuakiri o te kaipooti me tana pooti tika ka noho motuhake, ka whakakore i te tupono ki te raweke pooti, ki te tohe ranei.
ZKPs (Kore-Mohiotanga Tohu)
Ko tetahi atu tikanga tuhi e whakamahia ana i roto i nga punaha pooti e pa ana ki te poraka ki te whakamotuhēhē i te tika o te korero me te kore e whakaatu i nga korero motuhake mo te korero ake he tohu kore matauranga.
I roto i te horopaki o te pooti, ka taea e nga ZKP nga kaipōti ki te whakaatu i o raatau tohu me te kore e whakaatu i nga korero whaiaro penei i to raatau tuakiri, i o raatau tohu motuhake ranei.
Hei tauira, ka taea e te kaipooti te whakamahi i te Tohu-Mahiotanga Kore hei whakaatu he kaipooti kua rehitatia ia me te kore e whakaatu i tona ingoa, wahi noho, me etahi atu korero tairongo. Ka whakamanahia e tenei tuhinga te whai waahi o te kaipooti ki te pooti me te kore e whakararu i to raatau muna.
Ma te whakamahi i nga ZKP, ka taea e nga kaipooti te uru ki roto i nga mahi pooti me te maia, me te mohio kei te mau to ratou tuakiri me te tatau i o ratou pooti.
I roto i nga punaha pooti ipurangi e hangai ana poraka, ko te whakakotahitanga o te whakamunatanga Homomorphic me Zero-Knowledge Proofs e whakarato ana i te anga kaha mo te whakamarumaru tūmataiti me te manatoko tuakiri.
Ka taea e nga kaipōti te pooti ingoamuna, ka hunahia o ratou ingoa mai i nga kanohi titiro. I te wa ano, ka taea e nga kaiwhakarite pooti te manatoko i te mana o nga kaipōti me te kore e uru ki nga korero whaiaro tairongo, me te whakapumau i te tika me te tika o te tukanga manapori.
He mea nui enei tikanga mo te whakatō i te whakawhirinaki me te maia ki roto i nga punaha pooti ipurangi, kia kaha ake ai te atete ki nga whakatumatanga haumarutanga me te whakapumau i te kore ingoa o ia kaiuru.
Nga Kiriata Ataata mo nga Ture Pooti
Ko nga ture o te tukanga pooti ka taea te tautuhi ma nga kirimana mohio, he waehere mahi-whaiaro i whakauruhia ki te poraka. Ka whai mana enei kirimana ki te whakahaere i nga tikanga pooti penei i te tiimata me te whakamutu i nga wa pooti, te whakatakoto i nga pooti, me te panui aunoa i nga toa.
Ko nga punaha pooti ipurangi ka kaha ake te mana motuhake me te marama ma te whakamahi i nga kirimana atamai, ka whakakore i te hiahia mo te wawaotanga a te tangata me te raweke.
Nga Tikanga Pooti Aunoatanga
Ka taea e nga kirimana atamai te whakaaunoa etahi tikanga pooti. Ina whakaurua ki te poraka, ka taea e nga kirimana atamai te whakarite me te whakamana i nga ture pooti. Ka taea e ratou te whakatuwhera me te kati aunoa i nga waa pooti, me te whakarite ka puta te pooti i roto i te waa kua tohua.
I tua atu, ka taea e nga kirimana atamai te whakamotuhēhē i te mana o te kaipōti, me te whakarite ko nga kaiuru kua rehita me nga kaiuru whai mana anake ka ahei te pooti.
Nga Rekoata Puataata me te Tamper-Atete
Ko te whakatinanatanga o nga kirimana atamai i roto i nga punaha pooti ipurangi e whakapumau ana i nga rekoata pooti i te marama me te kore whakarereke. Ko ia pooti ka tuhia hei tauwhitinga i runga i te poraka, ka tiakina paitia.
Ina whakauruhia he pooti ki te poraka, e kore e taea te whakarereke, te tango ranei, ka puta he hitori pooti maramara me te arotake. Ka taea e tenei maarama te whakatairanga i te whakawhirinaki ki waenga i nga kaipōti, kaitono, me etahi atu kaiwhaiwhai ma te tuku i a raatau ki te manatoko motuhake i te pono o te pooti.
Te whakakore i nga Kaiwawao
Ko nga kirimana atamai e mahi ana i te whakaheke, kaore he hiahia mo nga takawaenga, mana whakahaere pokapū ranei. Ko tenei huarahi hoa-ki-te-hoa ka ngawari te mahi pooti ma te whakaheke i nga utu whakahaere me nga punawai o te rahua, te raweke ranei.
Ka taea e nga kaipōti te uru tika ki te kirimana atamai, me nga ture o te kirimana e whakarite kia tika, kia haumaru hoki te tukanga pooti.
Nga Whakataunga Whakanuia Ranu
Ki te whakataurite ki nga punaha tuuturu, ka taea e te poraka te puhoi me te iti ake te tauine na te mea he koretake me nga tikanga whakaae. Kei te whakatewhatewhahia nga otinga ranu ki te hinga i tenei here.
Te Maramatanga ki te Whakanuia Ranu
Ko te whainga o nga otinga whakahiato ranu ko te whakakotahi i nga painga o te hangarau poraka me nga kawa-a-waho, apiti-apiti ranei hei whakanui ake i te whakawhitinga tauwhitinga me te pupuri i te haumaru me te marama.
Ko enei otinga ka ngana ki te kimi i te taurite i waenga i te ahua whakaheke o te poraka me te hiahia kia tere ake nga reiti tukatuka, kia pai ake ai mo nga tono nui penei i nga punaha pooti ipurangi.
Nga Kawa Pooti-waho
Ka taea te whakahaere pooti i waho-mekameka i roto i nga punaha whakahiato ranu. Ko nga punaha pooti-a-waho ka pooti nga mema me te kore e tino tuhi i ia pooti ki te poraka matua.
Ko nga pooti ka kohia, ka tukatukahia i runga i te whatunga motuhake, i te kawa ranei e tere ake ai te whakahaere i nga mahi nui ake.
I tenei ahuatanga, kaua ki te tuhi i ia pooti, ka noho te poraka hei puna whakamutunga me te whai mana mo te whakamohio i nga hua. Ko tenei tikanga ka whakaheke i te riipene rorohiko i runga i te poraka matua, ka nui ake te tauine.
Nga Raina Tangata mo te Pooti
Ko tetahi atu rautaki ranu ko te hanga i nga mekameka apiti kua whakatapua katoa ki te mahi pooti. Ko enei mekameka apiti e hono ana ki te poraka matua engari ka whakamahi i nga tikanga whakaaro motuhake me nga ture e tika ana mo nga whakawhitinga pooti.
te tuatahi tauineine o poraka ka pai ake ma te wehewehe i nga mahi e pa ana ki te pooti ki nga mekameka apiti. Ka taea e nga mekameka apiti te whakahaere pai ake i nga waka pooti, ka tere ake nga wa tukatuka mo te katoa o nga mahi pooti.
Punga Hua i runga i te Poraka Matua
Ahakoa he aha te whiringa whakahiato ranu e whakamahia ana, ko nga hua mutunga o te tukanga pooti ka noho humarie ki te poraka matua. Ka whakapumau tenei he pono, he marama hoki nga hua pooti.
Ko nga mekameka apiti, ko nga kawa-a-waho ranei, kei te whakahaere tere i nga pooti me te tatau i nga hua, i te mea ko te poraka matua e mahi ana hei pukapuka pukapuka haumaru me te kore e taea te whakarereke mo te tuhi i nga hua pooti whakamutunga.
Ko tenei huinga e pupuri ana i nga painga o te haumarutanga me te whakamaaramatanga o te poraka i te wa e whakatika ana i nga take tauineine.
Te Mātauranga Kaipōti me te Whakamahinga
Ko te pooti ipurangi-a-Poraka e tika ana ki te whakatika i nga take matauranga me te whakamahinga a nga kaiwhakamahi.
Kaore e taea e te kaipōti noa te tino mohio ki te hangarau poraka.
Na reira, te hanga-kaiwhakamahi atanga kaiwhakamahi me te tuku rauemi ako hei mea nui. I tua atu, ko te hanga i nga hononga tukutuku pai-kaiwhakamahi, i nga tono pūkoro ranei ka pai ake te urunga me te whakatairanga i te whai waahi o nga kaipōti.
Te Arotake Motuhake me te Puataata
Ko te marama me te kore rereke o te hangarau poraka ka awhina i te mana o nga putanga pooti. Ka taea e nga kaitirotiro motuhake te tirotiro i te hitori o te tauwhitinga o te poraka hei whakaū i te tika o te tukanga pooti.
Ko nga kaipooti, ko nga kaitono, ko nga roopu whakahaere, ka nui ake te whakawhirinakitanga, ka piki ake te taumata o te whakapumautanga i roto i te korenga o te punaha pooti.
Whakamutunga: Te awhi Poraka mo te heke mai o te Manapori
He nui nga raru o nga tikanga pooti tuku iho i roto i te hapori whatunga o enei ra, tae atu ki nga raru haumaru me nga take marama. Ko te whakatinana i tetahi punaha pooti ipurangi e pa ana ki te poraka he otinga pai mo enei awangawanga.
Ma te whakamahi i nga ahuatanga whakaheke me te kore e taea te whakarereke o te poraka, ka taea e taua punaha te whakarite i nga raraunga aukati me te whakanui i te maia o nga kaipōti, na reira ka akiaki i te whakauru manapori, te tere o nga tikanga pooti, me te whakarite i te pono o te pooti.
I te wa e raru ana te hapori ki nga wero o enei ra, ko nga punaha pooti ipurangi e hangai ana i te poraka he huarahi whakamua.
Ka taea e tatou te hanga i te wa kei te heke mai ka piki ake te urunga manapori, ka whakapakarihia te whakawhirinaki ki nga tikanga pooti, ka whakapumauhia nga kaupapa matua o te manapori i runga i te pono me te marama ma te awhi i nga huarahi e homai ana e te hangarau poraka.
Kei te haere tonu te huarahi ki te tango i nga punaha pooti e pa ana ki te poraka, me te nui ake o te ako me te mahi tahi kia mohio ai koe ki te tino kaha o tenei hangarau whakararuraru ki te whakatau i te heke mai o te manapori.
Waiho i te Reply